کتاب المپاد جهانی  فیزیک روح الله خلیلی -المپیاد جهانی فیزیک یک رویداد بزرگ علمی، فرهنگی و اجتماعی است، و همه‌ساله میان دانش‌آموزان برجستهٔ دورهٔ متوسطهٔ سراسر جهان و با میزبانی یکی از کشورها برگزار می‌شود. سؤالات مربوط به هر سال را کمیتهٔ علمی المپیاد که متشکل از استادان برجستهٔ فیزیک کشور میزبان است، طرح می‌کند و به تصویب نهایی کمیتهٔ بین‌المللی المپیاد فیزیک می‌رساند.
کتاب المپیادهای جهانی فیزیک، مجموعه‌ای شامل مسئله‌ها و پاسخ‌های تشریحی پانزده دوره المپیاد فیزیک از سال 1372 تا 1386 است.
مخاطبان کتاب، داوطلبان شرکت در مراحل مختلف المپیادهای داخلی و جهانی فیزیک‌اند.
همچنین، مطالعهٔ این کتاب برای دبیران و دانشجویان فیزیک که مشتاق به کسب دیدی فراتر و عمیق‌تر در مفاهیم علم فیزیک از طریق حل مسئله‌های چالش‌برانگیز هستند، مفید است.

مقدمهٔ مترجم
المپیاد بین‌المللی فیزیک، که در سال 1346/ 1967 پایه‌گذاری شد از یک سنت قدیمی مسابقه‌های ریاضی در اروپای شرقی نشأت گرفته است. پیش از این رویداد بین‌المللی، در بعضی از کشورها مسابقه‌هایی وجود داشت، ازجمله مسابقه‌های ریاضی معروف اُتوس1، که از سال 1273/1894 زیر نظر انجمن ریاضی و فیزیک مجارستان آغاز شده است، به‌طوری که اولین المپیاد ریاضی در سال 1338/1959 برگزار شد.
پایه‌گذار اصلی المپیاد فیزیک چسلاو سیسلووسکی2 ، از دانشگاه ورشو است. وی پس از مشورت‌های زیاد با فیزیک‌دانان کشورهای دیگر، اولین المپیاد بین‌المللی فیزیک ، را در سال 1346/1967، زیر نظر انجمن فیزیک لهستان برگزار کرد. پنج کشور بلغارستان، چک و اسلواکی، مجارستان، لهستان و رومانی در این مسابقه شرکت کردند. سال بعد این مسابقه در مجارستان برگزار شد، که کشورهای آلمان شرقی (سابق)، اتحاد جماهیر شوروی سابق و یوگسلاوی(سابق) به فهرست شرکت‌کنندگان اضافه شدند.
از این تاریخ به‌تدریج بر تعداد کشورهای شرکت‌کننده اضافه شد 4 ، به‌طوری که در سال 1386/2006 که در شهر اصفهان برگزار شد بیش از 70 کشور با فرستادن تیم و چند کشور دیگر با اعزام ناظر (برای فراهم کردن امکان شرکت در مسابقه‌های آینده) در این المپیاد حضور داشتند. این مسابقهٔ سالانه، میان دانش‌آموزان پیش‌دانشگاهی سراسر جهان (در کشور ما دانش‌آموزان پایهٔ سوم متوسطه) برگزار می‌شود. المپیاد بین‌المللی فیزیک، رویداد فرهنگی و اجتماعی بزرگی است که یک هفتهٔ تمام طول می‌کشد. از این یک هفته فقط دو نصف روز به خود امتحان اختصاص دارد5 ؛ ولی همین مسابقه دلیل وجودی این رویداد است.
مطابق آیین‌نامه، کشور میزبان مسئله‌های امتحانی المپیاد را طرح می‌کند. در طرح مسئله‌های مسابقه باید نکته‌های زیر مورد توجه قرار گیرد:
مسئله‌ها باید از یک سو بهترین دانش‌آموزان را به چالش وادارند و از سوی دیگر طوری باشند که هر دانش‌آموز بتواند کاری انجام دهد.
هر مسئله باید چند مرحله داشته باشد، به‌طوری که هر دانش‌آموز حداقل بتواند یک مرحله‌اش را حل کند.
هر مسئله باید طوری طراحی شود که مرتبط با بیش از یک مبحث فیزیکی نباشد (اگر مسئله شامل چند قسمت مستقل از هم باشد، می‌تواند مربوط به مبحث‌های مختلفی باشد).
مسئله‌ها، تا آنجا که ممکن است باید جالب و در عین حال عمیق باشند، ولی محاسبهٔ ریاضی آن‌ها نباید دشوار و پیچیده باشد.
امتحان باید تا آنجا که مقدور است از محتوای برنامهٔ درسی رسمی باشد. به‌عبارت دیگر در سطح مفاهیمی باشد که دانش‌آموزان با آن سروکار داشته‌اند.
مسئله‌ها باید از لحاظ دشواری درجه‌بندی شوند خواه در یک مسئله و خواه از یک مسئله به مسئلهٔ دیگر.
پیش از این، مسئله‌های المپیادهای جهانی فیزیک سال‌های 1346 تا 1371 توسط آقایان دکتر رضا منصوری و دکتر احمد شیرزاد ترجمه و به‌همت همین مؤسسه منتشر شده است. اما کتاب حاضر دربرگیرندهٔ ترجمهٔ مجموعه مسئله‌های 10 دوره مسابقه‌های نظری و پاسخ تشریحی آن‌هاست که از سال 1372/1993 تا 1386/2007 در کشورهای مختلف جهان برگزار شده است. برای ترجمهٔ این 9 دوره، از متنی که کشورهای میزبان منتشر کرده‌اند استفاده شده است.
لازم می‌دانم از سرکار خانم دکتر منیژه رهبر به‌جهت ویرایش متن حاضر تشکر کنم که مرا و خوانندگان کتاب را سپاس‌گزار خویش ساختند. از آقای ناصر مقبلی که در تمام مراحل با زحمت و شکیبایی تمام ناظر بر حسن اجرای کار بودند و با راهنمایی‌ها و پیشنهادهای نیکوی خود، موجبات بهتر شدن کتاب را فراهم نمودند، تشکر می‌کنم. همچنین از عوامل تولید که با دقت و کوشش فراوان در مراحل مختلف، سبب آراستگی هرچه بیشتر کتاب شدند، سپاس‌گزاری می‌کنم. در آخر خدای بزرگ را سپاس می‌گزارم که همهٔ نیروها از او و همهٔ سپاس‌ها برای او و به جانب اوست. از او فزونی توفیق بر کارهای نیک را خواستارم. انّه رفیق شفیق.

فرمت:pdf

تعداد صفحات:294

حجم:6.68 مگابات