دانلود مقاله انبه با فرمت ورد ودر 23 صفحه قابل ویرایش

قسمتی از متن مقاله

انبه با نام علمي Mangifera indica متعلق به خانواده پسته سانان ( Anacardiacea ) است، اين گياه يكي از معروفترين ومحبوبترين ميوه هاي گرمسيري ونيمه گرمسيري دنياست ودر بيش از 78 كشور دنيا كشت وپرورش می يابد ، خاستگاه انبه هندوستان بوده واز آنجا به جنوب شرقي آسيا ، دنياي جديد وآفريقا گسترش يافته است ، درواقع انبه ميوه ملي كشور هند محسوب مي شود.

تاریخچه

امروزه انبه یکی از 3 یا 4 میوه مطلوب مناطق حاره به شماره می رود. منشا آن را شمال شرقی هند، شمال برمه و احتمالا سیلان دانسته اند. در قرن شانزدهم توسط پرتقالی ها به دنیای غرب (قاره آمریکا) برده شد و امروزه در مناطق بسیار گسترده ای از هند، اندونزی، فلوریدا، هاوایی، مکزیک، آفریقای جنوبی، مصر، فلسطین اشغالی، برزیل، کوبا، فیلیپین و پاکستان و بسیاری مناطق دیگر کشت می شود. همانگونه که در شکل عریضی در اطراف خط استوا گسترش یافته است . باتوجه به این که نواحی جنوب شرقی کشور ما در این محدوده قرار گرفته است و کشت و پرورش انبه در آن ناحیه رونق دارد، این مجموعه جهت معرفی بیشتر این میوه تهیه شده است. به دلیل تشابه اقلیمی این منطقه با کشور پاکستان، ارایه گردیده است.

در فارسی به این میوه انبه گفته می‌شود و اعراب آن را انبج خوانده‌اند. در کتب قدیمی موانبه نیز ذکر شده است. زادگاه اولیه انبه هندوستان و نواحی استوایی است و اکنون در بلوچستان نیز می‌روید. در نواحی استوایی درخت انبه چندین بار در سال بار می‌دهد. نام این میوه را در Vedas آیین هندو که 4000 سال قبل از میلاد نوشته شده به نام غذای خدایان می‌توان یافت. نام این میوه از واژه man-kay گرفته شده که این کلمه هنگام کشف هند غربی توسط پرتقالیان به صورت manga تغییر یافت.

گیاه شناسی

انبه mangifera indica مهمترین عضو خانواده Anacardiacea است. مشخصه عمده بیشترگونه های این خانواده، داشتن کانال های رزینی و نیز در پاره ای از آنها، شیره سمی و اشک آور (حساسیت زا) وجود دارد که گاه عوارض شدید پوستی در انسان ایجاد می کند.

متوسط ارتفاع درختان انبه بین 10 تا 30 متر بوده است و تا بیش از صد سال عمر می کنند. البته عمر درختان پیوندی کمتر از انواع بذری است. تنه اصلی کمابیش مستقیم و استوانه ای به قطر 75 تا 100 سانتی متر است. پوست آن به رنگ خاکستری قهوه ای با شیارهای سطحی طولی و یا مشبک حاوی قطرات رزین است. تاج درخت (فرم شاخه ها) متراکم و کروی شکل (یا تخم مرغی) است. شاخه ها قوی و ضخیم و اغلب دارای میان گره های یک در میان کوتاه و بلند (که مربوط به اوایل و اواخر هر دوره رشد است) می باشد.

شاخه ها مدور و صاف بوده و در جوانی به رنگ سبز مایل به زرد و تیره می باشند. برگ ها به طور متناوب تاحدی روی شاخه ها قرار می گیرند. سطح بالایی برگ ها سبز تیره و سطح زیرین آنها سبز مایل به زرد ا ست و طول آنها 40 ـ 10 سانتی متر و عرض آنها بین 10 ـ 2 سانتی متر است.

گل های کاملا کوچک و به طول 8 ـ 6 میلی متر می باشد وروی گل آذینی به طول 60 ـ 16 سانتی متر قرار می گیرد . ممکن است 500 تا 10000 گل روی یک گل آذین وجود داشته باشد اما درصد بسیار کمی از آنها به مرحله میوه شدن می رسند. به طور معمول دو میوه بر روی هر گل آذین، محصول خوبی به شمار می رود. گرده افشانی در انبه توسط حشرات و باد صورت می گیرد بنابراین انبه گیاهی دگرگشن است که هم گل های کامل و هم تک جنسی (نر) تولید می کند. البته تعداد گل های نر به مراتب بیشتر از گل های کامل است. این موضوع و شیوه گرده افشانی و شرایط محیط و زمان گرده افشانی از مهم ترین عوامل محدود کننده های تلقیح گل ها و در نتیجه باردهی درخت می داشند.

محلهای کاشت

امروزه انبه به عنوان یک درخت میوه در مناطق گرم استوایی و آب و هوای نیمه حاره‌ای در شمال جنوب و مرکز آمریکا ، کارائیب ، جنوب و مرکز آفریقا ، فیلیپین و استرالیا به مقدار زیادی کشت می‌شود. رایج‌ترین گونه انبه در کشور هند Alphonso است که به نام شاه انبه معروف هستند، گفته می‌شود. این میوه به راحتی پرورش یافته و اکنون بیش از 1000 گونه انبه یافت می‌شود.

نيازهاي اكولوژيك انبه

- درجه حرارت مناسب جهت رشد ونمو انبه 30-24 درجه سانتيگراد است . انبه مي تواند دماي 48 درجه سانتي گراد را در طول دوره رشد ونمو ميوه در صورت وجود آبياري كافي تحمل نمايد. دماي پايين رشد درخت انبه را محدود مي نمايد ، حداقل دماي قابل تحمل انبه بدون آنكه به درخت آسيبي برسد 2-1 درجه سانتيگراد است .

- انبه نسبت به خشكي بسيار مقاوم است وهمچنين شرايط غرقابي را مي تواند تحمل نمايد .

- سايه قادر است تشكيل جوانه گل را متوقف كند يا به تأخير اندازد . در قسمتي از درخت كه نور مستقيم دريافت مي كند گل هاي كامل فراوان تري به وجود مي آيد.

- گلدهي در تمامي فتوپريودها تحت دماهاي محرك گلدهي ( شب 10 درجه سانتي گراد / روز 18 درجه سانتي گراد ) صورت مي گيرد ، در واقع اين گياه روز خنثي است .

- گياه انبه حساسيت چنداني به نوع خاك ندارد لذا مي تواند در انواع خاكها رشد كند .

- بهترين رشد درخت انبه در خاكهايي با اسيديته بين 7-5/5 مي باشد.

- از كاشت انبه در مناطق داراي بادهاي شديد كه باعث ريزش گل ها وميوه ها وشكستن شاخه ها مي شود بايد خودداري كرد.

- بهترين توليد انبه در ارتفاع كمتر از 800 متر از سطح دريا صورت مي گيرد .

مناطق عمده انتشار انبه در جهان

قاره آسيا بزرگترين توليدكننده انبه در جهان است ، در اين قاره كشورهاي هند ، چين ، تايلند ، اندونزي ، فيليپين وپاكستان ، در قاره آفريقا كشورهاي نيجريه ومصر ، در قاره اروپا كشوراسپانيا ، در قاره اقيانوسيه كشور استراليا ودر قاره آمريكا كشورهاي مكزيك وبرزيل در زمره بزرگترين پرورش دهندگان وتوليد كنندگان انبه در جهان مي باشند.

وضعیت کشت انبه در ایران

براساس شواهد موجود، سابقه کشت انبه در ایران به 300 تا 400 سال قبل می رسد. انواعی که امروزه در کشور کشت می شوند ارقامی هستند که از کشورهای پاکستان و هندوستان وارد شده اند و به اسامی مختلف در مناطق نام گذاری شده اند. مناطق جنوب و جنوب شرقی شامل استان های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و منطقه جیرفت، به عنوان مناطق مستعد برای تولید این محصول شناسایی شده اند.

استان هرمزگان با بیشترین سطح زیر کشت معال 1450 هکتار (867 هکتار بارور و 583 هکتار نهال) و تولید متوسط 90 تن در هکتار مقام اول و استان سیستان و بلوچستان با سطح زیر کشت معادل 360 هکتار (280 هکتار بارور و 80 هکتار نهال) و تولید متوسط 17 تن در هکتار مقام دوم و جیرفت نیز با داشتن حدود 30 هکتار در رده بعدی قرار دارد. مطمئناً با شناخت بیشتر مردم از خواص و ویتامین های این میوه با ارزش، تقاضای خرید آن افزایش خواهد یافت و بااین حرکت بازار فروش آن در داخل کشور رونق خواهدگرفت و صادرات آن نیز می تواند به توسعه کشت این محصول کمک فراوان نماید.

جغرافیای مناطق گرمسیری کشور ما توانایی زیادی برای کشت و تولید انبه دارد و انشاء الله باافزایش تقاضای داخلی و خارجی، امید آن می رود که باغداران علاقه بیشتری به کشت آن پیدا کنند و افزایش تولید آن می تواند به طور چشمگیری بر روی وضعیت اقتصادی مردم جنوب کشورمان تاثیر مطلوبی بگذارد.

انبه در ايران در سواحل درياي عمان ، مناطق راسك ، سرباز ، قصرقند ، نيك شهر ، دشتياري وچابهار در سيستان وبلوچستان وهمچنين در استان هرمزگان در شهرستانهاي ميناب ، رودان ، بندرعباس وحومه آن وجاسك كشت شده است ، در شهرستان حاجي آباد هرمزگان نيز درختان انبه بارور يافت مي شوند.

قدمت كشت اين درخت در استان هرمزگان به بيش از 300 سال مي رسد ، انبه همچنين در استان كرمان در شهرستانهاي جيرفت وكهنوج كشت گرديده است.

ارقام مهم :

آلفونسو ، سندري ، لانگرا ، اروس ، چوسا

فرآورده ها ومیوه انبه

از میوه انبه فرآورده های مختلفی از جمله مربا، کمپوت، عصاره و ا نواع مختلف چاشنی ها تهیه می شود. همچنین از میوه های نارس و کوچک هم در تهیه ترشی استفاده می شود. در مناطقی مانند هندوستان، مغز هسته انبه به صورت پودر درآمده وبرای مصارف خوراکی استفاده می شود. اما به نظر می رسد که مطلوب ترین نوع مصرف آن، تازه خوری است.

انبه منبع غنی از ویتامین هایA وCبوده و حدود 1% نیز پروتئین دارد. برای انبه مصارف متعدد پزشکی نیز معرفی شده است.

ارقام مختلف انبه

ارقام، نژادها وانواع گوناگونی از این درخت در نواحی گرمسیری یافت شده اند کهPopenoeدر 1920 آنها را کم و بیش به دو گروه مشخص طبقه بندی کرده است. با توجه به این که تاکنون یک طبقه بندی اساسی در این زمینه صورت نگرفته است. به تدریج باشناخت یک گونه جدید طبقه بندی تغییر می کند.

به هر حال منشا گروه اول هند و گروه دوم هندوچین،اندونزی و فیلیپین ایست.

باوجود موارد استثنایی در هر دو گروه، به طور کلی به دلیل هیبریداسیون فراوان، بذرهای گونه های هندی، تک جنینی و آنهایی که از گروه هندوچین هستند، چند جنینی شده ا ند. نژادهای زیادی که ویژگی های خود را از طریق چند جنینی حفظ کرده اند در دو گروه شناخته شده اند و به خصوص آنهایی که در گروه هندی هستند، دارای میوه های با کیفیت پایین تر می باشند.

در ارقام مختلف انبه و گونه های موجود فعلی، تفاوت های بسیاری در ویژگی های میوه از بهترین انواعCarabao, Gedong, Mulgobaتا انواع متوسط (کیفی) مانندTurpentineurpentineوItamaracaهم چنین در ویژگی های گل دهی و عادات میوه دهی دیده می شود.

درکشورهای آمریکای جنوبی برای کشت انبه از ارقام مهم و مشهور ذیل استفاده می شود.