دانلود مقاله جنگل با فرمت ورد ودر 15 صفحه قابل ویرایش

قسمتی از متن مقاله

جنگل منطقه وسیعی پوشیده از درختان ، درختچه ها و گونه های علفی است كه همراه با جانوران وحشی نوعی اشتراك حیاتی گیاهی و جانوری را تشكیل داده و تحت تاثیر عوامل اقلیمی و خاكی قادر است تعادل طبیعی خود را حفظ كند.

با در نظر گرفتن ‌پوشش‌ گیاهی‌، جنگل‌ به ‌جایی ‌اطلاق ‌می‌شود كه‌ حداقل‌ دارای‌250 اصله‌ درخت ‌و نهال ‌در هر هكتار است‌ كه‌ در این‌ صورت‌، انبوهی ‌آن‌10% است‌ و جاهای‌ با انبوهی ‌كمتر از آن‌، منطقه ‌غیر جنگلی‌ نامیده ‌می‌شوند.

حداقل سطحی كه برای تشكیل جنگل از نظر علمی لازم است بسته به نوع گونه درختی ، شرایط محیطی و غیره تغییر می كند. این مساحت در شرایط معمولی حداقل ۳/۰ هكتار(۳ هزار متر مربع )است. واژه (جنگل )از زبان سنسكریت است و به اكثر زبانهای اروپایی نیز وارده شده است و معنای جنگل طبیعی و بكر را می دهد.

دانشمندان علم جنگلبانی صفات و خصوصیات بارزی برای جنگل قائل هستند تا بتوان آنها را از سایر نباتات موجود و مورد استفاده بشر در روی زمین تمیز داد.

سه بعد عمده صفات مشخصه جنگل عبارتند از:

زیست شناسی: از نظر زیست شناسی باید گفت که جنگل به مانند یک اجتماع نباتی است که در تحت عوامل محیط متعادل یا کم و بیش ثابتی قرار دارد.

اقتصادی: چوب که از محصولات اصلی جنگل است، وقتی درخت قطع شود، برخلاف املاک زراعی ، بهره و سرمایه یکدفعه بدست می‌آید. برای اینکه مقدار چوبی را که صد ساله در جنگل تولید می‌شود بتوان به حال ثابت نگهداشت، بی‌آنکه در آن کاهشی روی دهد، نظم اقتصادی باید به مرحله اجرا درآید و فقط در جنگلهایی که طبق اصول منظمی بهره برداری می‌شود، می‌توان از سرمایه ، بهره سالیانه بدست آورد.

قضایی: چون جنگل خود بخود تشکیل یافته و بدون دخالت بشر تولید مثل کرده و به زندگی خود ادامه می‌دهد، مالکیت خصوصی در آن مصداق پیدا نمی‌کند و جزء ثروت عمومی هر کشوری به شمار می‌رود.

جنگل بسته به نوع پیدایش آن و خصوصیات ساختاری به جنگل بكر ، جنگل طبیعی ، جنگل مصنوعی یا جنگل دست كاشت طبقه بندی می شود.

جنگل بكر یا جنگل دست نخورده ، جنگلی است كه بدون دخالت انسان بوجود آمده است و تركیب گونه های درختی و درختچه ای و علفی آن طوری است كه وضعیت كاملاً طبیعی را نشان می دهد .چوب و سایر فرآورده های تولید شده در جنگل بكر در همان سیستم طبیعی تجزیه شده و به خود جنگل بر می گردد. بعبارت دیگر از جنگل بكر هیچ گونه موادی (زنده یا غیر زنده )به خارج از آن حمل نمی شود.

رویش چوبی جنگلهای بكر كه به حالت تعادل رسیده باشند عملاً صفر است ، یعنی همان قدر كه چوب و سایر مواد آلی تولید می شود همان قدر هم تجزیه می شود و یا می پوسد. بعبارت دیگر چرخه رفت و بازگشت مواد در یك جنگل بكر چرخه ای بسته است.

در جنگل بكر بین تولید كنندگان (گیاهان )، مصرف كنندگان (جانوران )و تجزیه كنندگان (جانوران ریز )یك اشتراك حیاتی متقابل و پایدار برقرار است . جنگل های بكر از تنوع زیستی بالایی برخوردارند و دارای اطلاعات ژنتیكی ارزشمندی هستند كه تا به امروز بسیاری از این اطلاعات كشف نشده است . امروزه ارزش جنگلهای بكر بسیار زیاد است هر چند كه متاسفانه روند تخریب كمی و كیفی آنها در دنیا روبه افزایش است.

امروزه سعی بر این است كه جنگلهای بكر باقی مانده بر روی كره زمین را حفظ و از آنها بعنوان ذخیره گاههای اطلاعات ژنتیكی و تنوع زیستی استفاده شود. امروزه تبدیل جنگلهای بكر به جنگلهای صنعتی قابل توجیه نیست و نگهداری آنها حتی از نظر اقتصادی نیز قابل توجیه است.

جنگل طبیعی ، جنگلی است كه بدون دخالت انسان به وجود آمده است ولی انسان به طور مستقیم یا غیر مستقیم در آن دخالت (بهره برداری )كرده است .

جنگلهای بكر دست خورده و بهره برداری شده تبدیل به جنگلهای طبیعی می شوند. بعبارت دیگر جنگلهای طبیعی جنگلهای بكر دست خورده هستند. تركیب درختان و سن آنها و تنوع گونه های گیاهی و جانوری در یك جنگل طبیعی با جنگل بكر متفاوت است و عموماً جنگل طبیعی از نظر زیست محیطی فقیرتر از جنگل بكر است.با وجود این جنگلهای طبیعی قادرند چشم اندازهای طبیعی هر منطقه را حفظ كرده و در اكثر موارد از جنگلهای مصنوعی یا دست كاشت غنی تر و پایدارتر باشند.

جنگلهای مصنوعی یا دست كاشت یا جنگل انسان ساخت جنگلی است كه به دست انسان و با هدف مشخصی ایجاد شده است و هدف از ایجاد آن تولید چوب، ایجاد مناظر طبیعی ، حفظ آب و خاك ایجاد مناطق تفریحی و تفرجی و غیره است.

جنگل مصنوعی معمولاً به صورت نهالكاری (درختكاری) به وجود می آید، هر چند این جنگلها را می توان با كاشت بذر نیز به وجود آورد. تجربه نشان داده است جنگلهای مصنوعی كه با این روش به وجود آمده اند پایدار و نزدیك تر به جنگلهای طبیعی هستند. جنگل مصنوعی كه با قلمه ایجاد شده ، قلمستان نامیده می شود (مثل قلمستان های صنوبر در بسیاری از نقاط كشور )البته باید متذكر شد كه قلمستان ها در اكثر نقاط دنیا از نظر حقوقی جزو جنگلها محسوب نمی شوند. امروزه ایجاد جنگلهای مصنوعی در دنیا از اهمیت بالایی برخودار است چرا كه به افزایش نیاز چوبی در جهان پاسخ می دهد.

چنانچه جنگلهایی در زمین های زراعی و بایر با هدف تولید چوب با استفاده از روشهای پیشرفته زراعی از قبیل شخم زدن ، كود دادن و غیره ایجاد شده باشد به آن زراعت چوب اطلاق می شود. حجم زراعت چوب در زمینهای غیر جنگلی در تمام دنیا در حال افزایش است.

علاوه بر سه نوع جنگلی كه تعاریف آن ذكر شد در كشور ما از اصطلاح (بیشه )هم استفاده

می شود. ما بیشه را معمولاً برای پوشش های گیاهی به كار می بریم كه اطراف رودخانه و شیار دره ها در مناطق خشك ظاهر می شوند. این واژه به تجمع درختچه ها در نیزارها نیز اطلاق می شود.

جنگل‌ در ایران‌

جنگلهای‌ ایران‌در سه‌ منطقه‌ خشك‌، نیمه‌خشك ‌و مرطوب‌ پراكنده‌اند.

الف‌) جنگلهای‌ مناطق‌خشك‌ ایران ‌در دو ناحیه ‌رویشی‌ ایران‌ـ تورانی ‌و خلیج‌ـ عمانی ‌واقع ‌شده‌اند. ناحیه ‌رویشی‌ ایران‌ـ تورانی‌ وسیع‌ترین ‌ناحیه‌ رویشی‌ ایران ‌است‌ كه ‌دامنه‌های ‌جنوبی ‌البرز، شمال‌شرقی‌، شرق‌، قسمتی‌ از جنوب‌شرقی‌ و مناطق‌مركزی‌ را شامل‌ می‌شود. جنگلهای‌ هزار مسجد خراسان ‌رضوی‌ و چهار باغ‌ شاهرود در دامنه ‌جنوبی ‌البرز، از انبوه‌ترین ‌جنگلهای ‌اُرْس‌ ایران‌ محسوب‌ می‌شوند و در آنها انواع‌ میوه‌های ‌خوراكی‌، مانند بادام ‌و زالزالك ‌و گلابی ‌وحشی‌، نیز وجود دارد. مهم‌ترین ‌جنگلهای‌ بَنه ‌و بادام ‌كشور در رشته‌ كوههای ‌بارز (استان ‌كرمان‌)، حوضه‌ آبریز دریاچه ‌بختگان (استان ‌فارس‌)، جنگلهای ‌تفتان (استان ‌سیستان‌ و بلوچستان‌) و در استان‌ خراسان‌ جنوبی ‌است‌. انبوه‌ترین‌ توده‌های ‌جنگلی ‌پسته ‌در مناطق‌ چهچهه‌، خواجه‌ و پلگرد خراسان‌ رضوی‌، و نیز جنگل‌ پسته ‌قاز انقایه ‌در استان‌ گلستان ‌است‌.

ب‌) جنگلهای ‌مناطق ‌نیمه‌خشك ‌ایران‌ واقع‌ در كوههای‌ زاگرس‌ از سردشتِ آذربایجان ‌غربی ‌تا كازرونِ فارس‌، استانهای ‌آذربایجان‌غربی‌، كردستان‌، كرمانشاه‌، ایلام‌، لرستان‌، چهارمحال‌ و بختیاری‌، كهگیلویه ‌و بویراحمد، فارس‌، خوزستان ‌و همچنین ‌در ارتفاعات ‌جنوبی‌ البرز و دیگر مناطق ‌كوهستانی ‌و ارتفاعات‌ گوناگون ‌كشور، به ‌صورت ‌تُنُك‌، دیده‌ می شود. در این ‌نواحی‌، جنگلهای‌ انبوه ‌نیز وجود دارد و گاهی ‌به ‌جای‌ جنگل‌، بوته‌زارهایی‌ با درختچه‌ها و بوته‌های‌ گوناگون ‌با مراتع ‌خشك ‌دیده ‌می‌شود. جامعه ‌درختی‌ آن‌ شامل ‌بلوط‌، بَنه‌، بادام‌، بید، صنوبر و ارس‌است‌. در این ‌منطقه‌ انواع‌ درختان‌، مانند گلابی‌، توت‌، سنجد، چنار، كیكم‌، سفیدار و ارغوان‌، نیز وجود دارد. جنگلهای‌ ناحیه ‌رویشی‌ خلیج‌ـ عمانی ‌به‌ صورت‌ نوار باریكی‌ از قصر شیرین ‌در استان ‌كرمانشاه (مغرب ‌ایران‌) آغاز می‌شود و تا جنوب‌ شرقی ‌ایران‌، مرز ایران‌ و پاكستان‌، ادامه ‌می‌یابد و به ‌دو قلمرو خلیجی‌ و عمانی‌تقسیم ‌می‌گردد. انبوه‌ترین ‌جنگل ‌گز و بیشه‌ای‌ آن‌ در حاشیه ‌رودخانه ‌كرخه ‌و دز در استان‌ خوزستان‌ است‌. از ویژگیهای‌ بارز پوشش‌ گیاهی ‌ناحیه ‌خلیج‌ـ عمانی‌، جنگلهای‌ ماندابی ‌و مانگروست‌ كه‌ از بندر عَسَلویه ‌تا خلیج ‌گواتر به ‌صورت ‌پراكنده ‌وجود دارد و به ‌جنگلهای ‌حرّا نیز معروف‌ است‌. جنس ‌درخت‌ حرّا به‌ افتخار ابوعلی‌سینا، Avicennia نامگذاری‌ شده‌است‌ .

ج‌) جنگلهای ‌مناطق‌ مرطوب‌ ایران‌. این ‌جنگلها در دامنه‌های‌ شمالی‌ البرز، در حوضه‌ دریایی ‌مازندران‌، از آستارا تا گلیداغ ‌در مشرق ‌گرگان ‌امتداد دارند و به‌ جنگلهای‌ هیركانی ‌و جنگلهای ‌خزری‌ معروف‌اند. گونه‌های‌غالب‌ تشكیل‌ دهنده ‌آن‌، راش‌، مَمْرَز، بلوط‌، توسكا، افرا و انجیلی‌اند .