قسمتی از متن پاوپوینت

خواندن کلمه Word reading

• هدف نهایی از خواندن ، درک و فهم مطالب خوانده شده می باشد (استنلویچ a 1991 )، ولی پایه و اساس برای درک خواندن، کفایت و کارآمدی درخواندن کلمه می باشد. برای درک کافی یک متن ابتدا باید کلمات متن بطور مجزا و به سرعت :
• رمز گشایی (decoding) و
• باز شناسی (recognition) شوند.

توانایی رمز گشایی کلمات ورای پردازش معنایی آنها صورت می گيرد و در آن به ویژگیهای رسمی زبان و مهارتهای آوایی (Phonological skills ) توجه می شود بدون آن که لزوما” عمل تلفط بیانی را شامل گردد ( مورایس 1987) .

خواندن یک مهارت واحد نیست، بلکه نظام پیچیده ای از مهارتها ودانش هاســــــت ( آدامز 1990 ). رمزگشایی کلمه، یکی از مهمترین مهارتها درخواندن کلمه است. رمز گشایی یعنی پردازش تشخیص بینایی علائم سیاهی که بر روی کاغذ نوشته شده است. پردازش رمز گشایی با دانش عمومی و درک زبانی فرد هدایت می شود. برای نیل به یک تجربه خواندن کامل و موثر ابتدا می باید رمزهای الفبایی را دریابیم تا کلمات را کشف کنیم. سپس کلمات را از خزانه لغات (واژگان) ذهنی (mental lexicon) خود فراخوان کنیم و سرانجام عبارات متن را درک کنیم.

• بنابراین تجربه کلی خواندن نوشته های الفبایی را می توان با معادله ساده زیر معرفی کرد (هوور وگاف، 1990):

خواندن = رمزگشایی X درک

D R C

راهبرد خواندن کلمه

فرضیه مسیر دو گانه doual route hypothesis ( کل هرت، 1978، مورتون و همکاران 1989):

اين فرضیه دو مسیر یا رمز را برای دسترسی به واژگان ذهنی پیشنهاد می کند.

1- مسیر یا رمز اوّل، مسیر یا رمز آوایی است که مبتنی بر رمز گشایی واحد های زیرمجموعه یک کلمه با ارجاع به تطابق های بین نوشته ها وصداها (تطابق نویسه ها – آواها ( Spelling – Sound Correspondence) می باشد. این مسیر یک مسیر غیر مستقیم به واژگان ذهنی و از طریق مهارت آوا شناسی انجام می پذیرد.

2- مسیر یا رمز دوّم، مسیر یا رمز نوشتاری (orthographic code) است که مبتنی بر بازشناسی کل کلمه است. این مسیر یک مسیر مستقیم بینایی به واژگان ذهنی است و به واسطه های آواشناختی نیاز ندارد.

• خواننده گان ماهر معمولا از راهبردهای نوشتاری برای رمز گشایی کلمات استفاده می کنند، درحالیکه خواننده گان مبتدی از راهبردهای آوایی استفاده می کنند.

توانا ئيهای آوايی

واگنر و همکاران (1994) توانائيهای آگاهی آوایی را بشرح زير مطرح می کنند:

• 1– تجزیه آوایی (Phonological analysis): توانایی خردکردن یک کلمه به اجزاء آوایی آن
• 2– ترکیب آوایی (Phonological synthesis): توانایی تشکیل کلمه با امتزاج آواهای مجزا
• 3– رمز گذاری آوایی درحافظه کاری (Phonological coding in working memory) : توانایی نگهداری اطلاعات زبانی درحافظه کوتاه مدت با استفاده از رمزهای آوایی
• 4– باز یابی آوایی درحافظه کاری (Phonological retrieving from working memory) : توانایی بازیابی رمزهای آوایی از حافظه کاری.
• 5– نامیدن سریع کلمه (rapid naming): توانایی نامیدن سریع کلمه هم درحالت ارائه انفرادی کلمه و هم در حالت ارائه گروهی کلمات.

تفاوتهای ميان نوشتارهای زبانی پیچیده و ساده درخواندن کلمه

با توجه به نتایج مطالعات ، تفاوتهای عمده زیر را بین نوشتارهای زبانی پیچیده و ساده درخواندن کلمه می توان بشرح زیر بيان کرد :

• یادگیری مهارتهای خواندن سلیس ، قابل فهم و صحیح رسم الخط های پیچیده و عمیق ( مانند زبان انگلیسی ) زمان طولانی تری را در مقایسه با رسم الخط های ساده وسطحی ( مانند زبان فنلاندی ) نیاز دارد.
• خوانندگان رسم الخط های پیچیده و غیر شفاف بیشتر از راهبردهای خواندن کل کلمه (پالوگوکرافیک) هم در خواندن کلمات و هم در خواندن ناکلمات استفاده می کنند، در حالیکه خوانندگان رسم الخط های ساده و شفاف از راهبردهای آوایی بیشتر استفاده می کنند.
• خطاهای خواندن درتکالیف خواندن کلمه درخواننندگان رسم الخط های پیچیده و غیر شفاف بیش از خطاهای خواندن درخوانندگان رسم الخط های ساده و شفاف است

نارسا خوانی (dyslexia)

درحوزه بالینی براساس DSM-IV نارسا خوانی اینگونه تعریف می شود:

• اختلال نارساخوانی از طریق دشواری در یادگیری خواندن آشکار می شود، با وجود انکه فرصت آموزشی مناسب ، امکانات اجتماعی – فرهنگی مناسب وجود داشته و فرد از نظر توانایی هوشی مشکل ندارد. این اختلال به ناتوانایی های شناختی اساسی وابسته است و این ناتوانایی ها ریشه ارثی دارند.

تعريف نارسا خوانی (ادامه)

کودکان نارسا خوان نیست اگر :

• از امکانات آموزشی ناکافی و نامتعارف برای یادگیری خواندن برخوردار بوده باشد.
• با محرومیت های فرهنگی – اجتماعی روبرو بوده باشد.
• تعریف مشابهی با تعریف فوق از نظر سازمان بهداشت جهانی درطبقه بندی اختلالات رفتاری و ذهنی ICD-10 پذیرفته شده است (1993) .

ریشه زیستی و نورولوژیکی ( عصبی ) نارسا خوانی

• مطالعات پژوهشی نشان داده اند که نارسا خوان ها در مقایسه با افراد عادی از ساختارها و کارکردهای متفاوت مغزی بر خوردارهستند.
• گشویند وگالابورد (1985) نشان دادند که افراد نارسا خوان عدم تقارن طبیعی را در مغز نشان نمی دهند.
• نارساخوانها دارای استخوان گیجگاهی ( Planum temporal) بزرگتری در طرف راست بودند که با طرف چپ هم اندازه بود.
• لارنس وهمکاران (1995) درمطالعه نوجوانان نارسا خوان نشان دادن که استخوان گیجگاهی در دو نیمکره با هم مساوی بود. آنها ارتباط بین این تقارن غیر طبیعی در مغز را با مشکلات آوا شناختی نشان دادند.