افزايش شيوع بيماريهاي اسكلتي – عضلاني در محيط هاي كاري ، ارتباط مستقيم با علل ارگونوميك محيط كار دارند، بطوريكه عواملي همچون حركات تكرار شونده، وضعيت هاي نامطلوب بدني با حمل و نقل بار يا ارتعاش او ساير عوامل ارگونوميك باعث افزايش شيوع اين بيماريها مي شوند.
عوامل زمينه اي همچون سن ، وزن، استرس ها، مصرف سيگار و يا وجود بيماريهاي زمينه اي اسكلتي – عضلاني شيوع اين بيمارها را تغيير مي دهد.
بیماری اسکلتی – عضلانی، آسیب ها و بیماریهایی است که عضلات، عروق خونی، اعصاب، تاندون ها، لیگامان ها، مفاصل و دیسک های نخاعی را تحت تاثیر قرار می دهد.
7 درصد کل بیماریها در جامعه
14 درصد مراجعین به پزشکان
19 درصد موارد بستری در بیمارستان
پژوهشها نشان میدهد بعد از بیماریهای قلبی عروقی، کمردرد عامل ناتوانی در افراد 45 سال به بالا در بین زنان و مردان است.
بیماریهای اسکلتی-عضلانی ناشی از کار
بيماريهاي اسكلتي عضلاني ناشي از كار كه به آنها اختلالات ضربه اي - تجمعي نيز اطلاق مي شوند از قوي ترين بيماريهاي شناخته شده ناشي از كار مي باشند.
اختلالات اسکلتی-عضلانی(MSD) ناشی از کار شامل گروه وسیعی از بیماریهای التهابی اسکلتی- عضلانی است که می تواند منجر به درد و ناتوانی درگردن، شانه، بازو، آرنج، دست و مچ دست، کمر است که بدنبال آسیب های فیزیکی وارده در طی کار ایجاد شده و هیچ علامت و نشانه ای از بیماری سیستمیک و عمومی تاثیر گذار بر سیستم اسکلتی-عضلانی وجود نداشته باشد.
آسیب های وارده به سیستم اسکلتی-عضلانی علاوه بر ایجاد و شروع مشکل جدید، می تواند منجر به توسعه یا بدتر شدن مشکلاتی شود که از قبل موجود می باشد.
•در کشور ما اختلالات اسکلتی –عضلانی شایعترین بیماری و آسیب ناشی از کار محسوب می شود.
•برخلاف گسترش روز افزون فرایندهای مکانیزه و خودکار، هنوز بخش عمده ای از فعالیت های شغلی به صورت دستی و توسط انسان انجام می شود. به همین جهت میزان شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی مرتبط با کار بالا است.
•
•اصلی ترین علت از دست رفتن ساعات کاری، غیبت کارگران، افزایش هزینه ها، کاهش بهره وری، آسیب و ناتوانی نیروی کار و زیان های اقتصادی بشمار می رود.
•به گونه ای که این اختلالات یکی از بزرگترین مشکلات بهداشت حرفه ای در دنیا محسوب می شود.
بالا بودن آمار، سازمان جهانی بهداشت(WHO) را بر آن داشت تا دهه اول هزاره سوم را به نام دهه مبارزه با عوارض اسکلتی عضلانی و به عنوان "اپیدمی خاموش" نام گذاری کند
فاکتورهای مرتبط با بیماریهای اسکلتی- عضلانی
شرایط فیزیکی:
-فشار بالا
-حرکات تکراری
-ویبراسیون
-وضعیت بدنی نامناسب
-کشیدگی عضلانی
-بلند کردن و حمل بار دستی
خصوصیات سازمانی:
-اتونومی پایین/ عدم رضایت شغلی
-عدم طراحی مناسب کار و فضای کار
-خصوصیات و شرایط محیط کار
خصوصیات فردی:
-سابقه پزشکی
-ظرفیت جسمانی
-سن
-جنس
-چاقی
-فاکتورهای ژنتیک
-سیگار کشیدن
بد نیست بدانیم که این عوارض یکی دیگر از ارمغان های زندگی صنعتی برای انسان امروزی است . عوارض اسکلتی وعضلانی در بخش صنعت هزینه های هنگفتی را بر کارفرمایان تحمیل کرده و به همین دلیل از سال ۱۹۶۰ علمی بنام ارگونومی برای شناسائی و پیشگیری از این عوارض ایجاد گردیده است.
ارگونومی
ارگونومی علمی است که محیط و کار را با شرایط و نیاز های انسان مطابقت می دهد و از نظر لغوی به معنای « قانون و قاعده کار» است.
این علم به نحو شایسته ای توانسته عوامل خطر در محیط های کاری را شناسایی کرده و با تعریف یکسری اصول و قواعد در مورد نحوه صحیح انجام کارها از بروز عوارض اختلالات اسکلتی عضلانی پیشگیری نماید.
در تمام حرفه ها، یکسري عوامل زیان آور در محیط کار وجود دارد .
عدم توجه به موازین بهداشت شغلی ، سلامتی شاغلین را به خطر می اندازد.
این عوامل زیان آور 6 دسته اند :