دانلود مقاله انتقال آب بين حوضه ای با فرمت ورد ودر 63 صفحه قابل ویرایش

قسمتی از متن مقاله

تعریف انتقال آب بین حوضه ای
انتقال آب بین حوضه¬ای از طریق مرزهای بین¬المللی، ملی، منطقه¬ای و محلی ،بمنظور غلبه بر کمبود آب، تامین افزایش تقاضا در بخش کشاورزی، صنعت، برق¬آبی و خانگی وتحقق توسعه اقتصادی و اجتماعی ، انجام می¬شود.که درچند تعریف رایج این¬گونه بیان شده است:
الف: انتقال فیزیکی آب از یک حوضه به حوضه¬ی دیگر، که در این جابجایی یک حوضه آب¬ریز آب از دست می¬دهد (مبدأ) و حوضه آب¬ریز دیگر آب به دست می¬آورد(مقصد). این انتقال علیرغم رفع کمبودها می¬تواند منشأ تغییرات زیادي در حوضه¬هاي مبدأ و مقصد باشد که باید از دیدگاه¬هاي مختلف مورد ارزیابی قرار گیرد.
ب:هرگونه انتقال آبهای سطحی، زیرزمینی یا فاضلاب به خارج از حوضه رود منبع انتقال که از مرزهای یک حوضه بگذرد،انتقال آب بین حوضه ای محسوب می شود.
ج :انتقالات بین حوضه¬ای در بر گیرنده برداشت آب سطحی یا زیر زمینی از یک حوضه به حوضه دیگر جهت مصارف مفید و نافع می¬باشد.
انواع انتقال آب بین حوضه ای
بصورت مستقیم سه نوع عمده از انتقالات بین حوضه¬ای وجود دارد:
1. تأمین آب
این نوع از انتقال با شکل¬گیری و گسترش یک منبع تأمین آب که در یک حوضه جداگانه با گروهی از آب¬بران مجزا قرار دارد؛ شروع می¬شود. آب انتقالی این منبع پیشنهادی برای تخلیه به منبع اصلی خود باز نمی¬گردد. بعنوان مثال، از آب دریاچه سیلورکه در نواحی کینگستون، پلیمبتون و پمبروک قرار گرفته است، در شهر براکتون استفاده می¬شود. دریاچه سیلور در حوضه ساحلی جنوبی است و براکتون در حوضه رود تانتون قرار گرفته است. از این آب برای تأمین آب شهر براکتون استفاده میشود و بعنوان فاضلاب از طریق تصفیه¬خانه¬ای که بر روی یکی از شاخه های رودخانه تانتون واقع شده است، تخلیه می-شود.
بنابراین،خروجی آب مورد استفاده در یک حوضه که حوضه اصلی و منبع آن نیست به حوضه اصلی باز نمی¬گردد.

2. انتقال فاضلاب
نوع دوم انتقال با شکل¬گیری سیستمی که فاضلاب تولید شده در حوضه غیر منبع را جمع¬آوری می¬کند، آغاز می¬شود. نقطه تخلیه فاضلاب در خارج از حوضه¬ای است که فاضلاب از آنجا جمع آوری می¬شود. سیستم تقسیم فاضلاب مدیریت منابع آب ماساچوست یک نمونه از انتقال فاضلاب است. که 43 محله در کلانشهر بوستون را تحت پوشش قرار می¬دهد. این محله¬ها در حوضه¬های متعددی واقع شده¬اند که منبع محلی تأمین آب هم دارند. نقطه تخلیه برای این سیستم حوضه ساحلی ماساچوست است. آب از طریق این لوله¬های فاضلاب از حوضه منبع بعنوان فاضلاب تصفیه شده، وبا یک جریان به بوستون انتقال می¬یابد. بنابراین، آب انتقال یافته بعداز تصفیه و تخلیه به حوضه اصلی باز نمی¬گردد .
3. انتقال فاضلاب با توسعه ذخایر آب
نوع سوم انتقال زمانی شروع می¬شودکه ذخایر آب در حوضه ای است که سیستم فاضلاب دارد و نقطه تخلیه این سیستم در خارج از حوضه¬ای است که منبع تأمین آب درآن قرار گرفته دارد.
از انواع دیگرانتقال آب بین حوضه ای بطور غیر مستقیم نیزمیتوان به برداشت آب زیر زمینی اشاره نمود که از حوصله این پایان نامه خارج می باشد.
تاریخچه انتقال آب بین حوضه ای
- سوابق تاریخی انتقال آب در ایران
پیشاهنگی ایرانیان در تاریخ مدیریت منابع آب در مورد طرح های انتقال آب نیز صادق است. یکی از مهمترین این طرح ها، سیستم ذخیره و انتقال کریت طبس می باشد. از 650 سال پیش مردم منطقه طبس با هدف تنازع بقاء در اقدامی جسورانه، سیستمی جامع را برای مدیریت منابع آب خود طراحی و اجرا نمودند که اکنون می تواند به عنوان یک نمونه عالی تلاش خلاقانه بشر، الهام دهنده مهندسین آب در سراسر جهان باشد.
بعد از شهر طبس، کریت مهمترین مرکز جمعیتی این منطقه محسوب می شود، به طوریکه به مجموعه طبس و کریت، طبسین اطلاق می گردید. زیر بنا و محور اصلی توسعه روستای کریت، انتقال آب رودخانه ای به همین نام از فاصله 26 کیلومتری است. اجزای اصلی سیستم یکپارچه مزبور در کوهستان های صعب العبور شمال غربی شهر طبس شامل بلندترین سد وزنی قوسی و مرحله ای دنیا به مدت 550 سال (تا ابتدای قرن بیستم) در منطقه کریت با هدف ذخیره جریان فصلی رودخانه کریت و کانال ترکیبی هدایت جریان تنظیمی از سد از طریق قنات و روباز تا روستای کریت به طول 26 کیلومتر می باشد. این سد، آب رودخانه کریت را برای مزارع روستایی کریت تنظیم نموده است. بعد از سد، رودخانه از یک دره تنگ به طول 5 کیلومتر عبور می کند و پس از انحراف از یک قنات، وارد دشت می شود و از آن جا به وسیله کانال به روستا انتقال می یابد. یکی از نقاط قوت طرح انتقال کریت، هم افزایی توانمندی های ایرانیان در مدیریت منابع آبهای زیرزمینی و منابع آبهای سطحی (قنات، سد و کانال انتقال) می باشد. با توجه به ابعاد سد کریت و طول سیستم انتقال، بایستی این نکته مطرح شود که با توجه به تکنولوژی های 650 سال پیش این حرکت بسیار جسورانه بوده و سیستم ذخیره و انتقال فوق از بزرگترین دستاوردهای بشر در مهندسی آب در قرن وسطی محسوب می گردد.
ازدیگر طرحهاي انتقال آب بين حوضه اي در سالهای اخیر نیز مي توان به طرحهای زير اشاره کرد:
۱- تونل بهشت آباد براي انتقال آب رودخانه بهشت آباد به زاينده رود
۲- تونل هاي کوهرنگ به منظور انتقال آب از سرشاخه هاي کارون به زاينده رود
۳- انتقال آب گلاب از سد زاينده رود به کاشان
۴- تونل انتقال آب قمرود به منظور انتقال آب از شاخه هاي رودخانه دز به رودخانه قمرود
۵- کانال زياران براي انتقال آب سد طالقان به دشت قزوين
6- انتقال آب رودخا نه سيروان به دشت ذهاب توسط يک بندانحرافي
- سوابق تاریخی انتقال آب در جهان
اگر چه قدمت انتقال آب دردنیا به صدها سال پیش برمیگردد ولی ضرورت ااجرای طرحها از200سال پیش تاکنون بیشتر احساس شده است. اجراي کارگاهها، سمینارها و همایشهاي بین المللی با هدف بررسی و شناسایی مسائل انتقال بین حوضه اي چون همایش بین حوضه اي(IHP) در ایالت نوادا در آمریکا در سال 1992 و کارگاه انتقال بین حوضه اي آب توسط گروه برنامه ریزي منابع آب یونسکو در سال 1999 در پاریس تأکیدي بر این موضوع است.