*آلودگي عبارت است از پخش يا آميختن مواد خارجي به آب، هوا، یا خاك به ميزاني كه كيفيت فيزيكي، شيميايي يا بيولوژيك آن را به گونه­اي تغيير دهد كه برای انسان، ساير موجودات و آثار و ابنيه مضر باشد. طبق اين تعريف، آلودگي لزوماً شامل خسارات فيزيكي نمي­باشد. ايجاد وقفه در فعاليتهاي انساني، به­خودی­خود، آلودگي است.

*آلودگي­هاي محيط زيست عبارتند از: آلودگي هوا - آلودگي آب

آلودگی منابع آب به مواد نفتي

بسیاری از ترکیبات آلی که از صنایع نفت و پتروشیمی و صنایع پایین دستی آنها به منابع محیط زیست وارد می شوند، مقاوم به تجزیه بیولوژیک بوده و دارای پتانسیل سميت برای انسان می باشند. تصفیه این ترکیبات در فرایندهای تصفیه بیولوژیک معمولاً با مشکل مواجه است و اصطلاحاً به آنها ترکیبات مقاوم به تجزیه (Refractory) می گویند. نفت خام مخلوط پيچیده اي از هيدروكربن ها و تركيبات وابسته است. هيدروكربن هاي تشكيل دهنده آن داراي يك رنج گسترده اي از نقطه نظر اندازه مولكولي است كه اين رنج شامل متان تا آروماتيك هاي چند هسته اي و آسفالتن ها مي باشد. نفت خام شامل 84 تا 87 درصدکربن ، 11 تا 14 درصد هيدروژن، 0 تا 5 درصد گوگرد، 0 تا 1 درصد نيتروژن و 0 تا 1 درصد اكسيژن می باشد.

آلودگی منابع آب به موادنفتي-ادامه

ترکیب شیمیائی نفت خام شامل:

1 - پارافين هاي نرمال:

پارافين هاي نرمال از متان تا 70 اتم كربن در مولكول، در نفت خام جدا و شناسايي شده اند.

2 -پارافين هاي شاخه دار

3 - هيدرو كربن هاي بنزني: هيدرو كربن هاي بنزني نظير بنزن، نفتالين، بي فنيل و مشتقات الكيل دار پلي آروماتيك وآنتراسن به مقدار خيلي كم در نفت وجود دارد.

4 - تركيبات غير هيدروكربني: نيتروژن، گوگرد و فلزات به مقدار كم در نفت وجود دارد.

5 - تركيبات گوگردي: نظير سولفيد دي هيدروژن، مركاپتانها، سولفيدها، دي سولفيدهاي حلقوي و تيوفين.

6 - تركيبات نيتروژن دار: تركيبات نيتروژن دار موجود در نفت عمدتاً شامل: پيريدين، كينولئين، كاربازل، اندول، پيرول، متالوپيرفيرينها،كمپلكسهاي تترا پيروليك مي باشد.

7 - تركيبات اكسيژن دار: مهمترين تركيب موجود در اين گروه كربوكسليك اسيدها مي باشد.

علاوه بر كربوكسليك اسيدها، فنولها ، كتونها ، دي بنزو فوران نيز در دسته تركيبات اكسيژن دار تشكيل دهنده نفت مي باشد.

8 - فلزات: در نفت نيكل و واناديوم بيشتر يافت مي شود اما فلزاتي نظير آهن، روي، كروم، مس، منگنز و كبالت نيز موجود مي باشد.

9 - آسفالت و آسفالتن: نفت خام شامل تركيبات غير فرار جامد با جرم مولكولي زياد است كه هنگام تقطير در ستون باقي مي مانند. آسفالتن ها تركيباتي با جرم مولكولي بالا و ساختمان بسيار پيچيده هستند .

 پیشگویی رفتار آلودگی

آلاینده ها بعد از ورود به یک سایت دچار یکی از سرنوشتهای ذیل می شوند:

* گروهی از آلاینده ها فرار بوده و به طرف بالا حرکت می کنند.

* بعضی به طرف پایین نشت می کنند و ممکن است به منابع آبهای زیر زمینی وارد شوند.

* گروهی در بخش مركزي و بصورت يك ستون يا توده حرکت می نمایند.

* بخشی تجزیه می شوند.

* بعضی آلاینده ها به عنوان ترکیبات شیمیایی مقاوم روی سایت باقی می مانند.

 منابع آلودگی نفتی

عمده ترين منابعي كه باعث وارد كردن آلودگي نفتي به محيط زيست مي گردد شامل موارد زير است:

1 - حمل و نقل دريايي مواد نفتي

2 - ايستگاههاي توليد و بهره برداري و بارگيري نفت

3 - پالايشگاههاي نفت

4 - منابع طبيعي مثل نزولات جوي و نشتهاي طبيعي نفت

5 - حوادث غيرمترقبه

منابع اصلی آلودگي

گروه اول : شامل منابعی است که به طور عمده جهت تخلیه مواد آلاینده طراحی شده اند نظير:چاه های جذبی

تزریق مواد زائد می تواند به پنج طریق اصلی آبهای زیرزمینی را آلوده نماید.

-چاه های دارای ساختمان معيوب.

-طریق استقرار نامناسب چاه های اکتشاف نفت و گاز

-شکافهای موجود در لایه های زمین.

-انتقال جانبی مواد زائد تزریقی

-تزریق مستقیم به داخل منابع آب زیرزمینی