دانلود مقاله آنتی ژن – ایمونوژن- پادگن- سوپر آنتی ژن با فرمت ورد ودر 30 صفحه قابل ویرایش

قسمتی از متن  مقاله

آنتی ژنها ( Antigens) موادی هستند که در نتیجه ورود به بدن قادرند سیستم ایمنی را بر علیه خودشان ( بطور اختصاصی –Specific ) تحریک کنند و اصطلاح آنتی ژنیسیتی (Antigenicity) به معنی توانایی بالقوه یک آنتی ژن در ایجاد عکس العمل می باشد. کلمه آنتی ژن ریشه یونایی دارد و از پیشوند against = anti و پسوند gen-producing درست شده است بفارسی چنین موادی را « پادگن» می گویند.

ایمونوژن ( Immunogen) عبارت از مناطقی از یک آنتی ژن می با شند که تحت تاثیر عواملی می توانند سیستم ایمنی را بطور اختصاصی تحریک کنند. بنابر این اصطلاح Immunogenicity به معنی قدرت ایمنی زائی یک ماده که بستگی به عوامل زیادی از قبیل ساختمان ژنتیکی هر فرد، چگونگی و راه تزریق آنتی ژن و عوامل دیگر دارد. در اکثر موارد ایمونوژن ، آنتی ژن و پادگن یک مفهوم را می رسانند. بعضی عقیده دارند که در بعضی موارد ممکن است یک آنتی ژن نتواند سیستم ایمنی را تحریک کند ولی به طور اختصاصی به آنتی بادی و گیرنده های آنتی ژن در سطح لمفوسیتها T-cells و B-Cells متصل می شود، در صورتیکه ایمونوژن حتماً سیستم ایمنی را تحریک می کند.

اخیراً دسته جدیدی از آنتی ژنها کشف شده اند که به آنها سوپر آنتی ژن (Superantigen) می گویند. سوپر آنتی ژنها بر عکس آنتی ژنهای معمولی برای تحریک سیستم ایمنی نیاز به پردازش (Processing) توسط ماکروفاژ ندارند و مستقیماً از طریق مجموعه آنتی ژنهای اصلی کلاس دو سازگاری نسجی (MHC-II) در سطح این سلولها، لمفوسیتهای T-cells را با اتصال به ناحیه متغیر زنجیره بتای ( Vβ ) گیرنده آنتی ژنی، تحریک می کنند. آنتی ژنهای معمولی از هر 10000 تا 100000 لمفوسیت T-cells یک سلول، ولی سوپر آنتی ژنها از هر 5 تا 50، یک سلول T را تحریک می کند. بنابراین سوپر آنتی ژنها به سرعت و در مدت حدود 3 ساعت، تعداد زیادی از T-cells را تحریک کرده و منجر به ترشح مقدار زیادی این مواد در بدن، می تواند تظاهرات مسمومیت غذایی، تب شدید و در مواردی سبب مرگ شود. بعضی از سوپر آنتی ژنهای شناخته شده به سرعت و در مدت حدود 3 ساعت، تعداد زیادی از T-cells را تحریک کرده و منجر به ترشح مقدار زیادی اینترلوکین 2 ( ll-2) ، اینترفروگاما ( INF-y) و فاکتور نکروز دهنده تومور (TNF ) می گردد ترشح زیادی این مواد در بدن ، می تواند تظاهرات مسمومیت غذایی، تب شدید و در مواردی سبب مرگ شود. بعضی از سوپر انتی ژنهای شناخته شده بقرار زیرند:

Staphylococcal enterotoxins(SE) A,B,C,E -

Toxic shock syndrome-1 (TSST-1),(Staphylococcal exotoxin) -

Stapheylococcal exfoliative toxin or Epidermolytic taxin. -

Streptococcal exotoxin A.-

Streptococcal M proteins.-

Rabies nucleocapsid Protien.-

Mycoplasma arthritidis-

Murine leukemia Virus(MuLV).-

HIV virus(gp 120 ?).-

آنتی ژن ها از ترکیب مولکولهای مختلف مانند پروتئین، پلی ساکارید، لیپید نوکلئیک و یا مواد دیگر تشکیل شده اند مانند میکرواگانیسمها و ترشحات آنها، سلولها و گلبولهای قرمز بیگانه ، دانه های گرده گل و غیره. بعضی از آنتی ژنها را ممکن است برای تحقیقات بطور مصنوعی یا سنتیک درست کنند. ترکیب و شکل مولکولهای هر آنتی ژن از نظر ساختمان آن اختصاصی، مشخص و معین می باشد. اگرچه آنتی ژنهای قوی مولکولهای درشتی هستند ولی فقط قسمتهایی از هر مولکول قادر است سیستم ایمنی را تحریک یا به آنتی کر متصل شود. این قسمتها را در اصطلاح نشانه های آنتی ژنی یا شاخصهای آنتی ژنی (Antigenic determinants) یا اپی توپ ( Epitope) می گویند و از نظر قدرت ایمنی زایی در یک مولکول آنتی ژن با یکدیگر متفاوتند. یک اپی توپ موجب تحریک یک سلول لمفوسیت که اختصاصاً برای آن نشانه است می شود. بنابر این پاسخ ایمنی بدن بر علیه یک آنتی ژن، مجموعه ای از عکس العملهای سلولهای اختصاصی لمفوسیت می باشد( شکل 1-2).

اپی توپها در نقاط مختلف آنتی ژن واقع شده­اند و بسته به محل آنها در مولکول، نامگذاری شده ا ند شاخصهائیکه در زوایای مولکول آنتی ژن قرار دارند، شاخصهای شکلی (Conformational or Topographical) نامیده می شوند. گاهی شاخص های شکلی ممکن است از روی هم قرار گرفتن دو ردیف اسیدهای امینه به وجود آیند که در اینصورت به ان شاخص منقطع (Discontinuous) یا بهم پوسته (Assembled) گویند. شاخصهای شکلی و منقطع در حقیقت ساختمان سوم و چهارم مولکول پروتئین است . شاخص هائیکه در سطح صاف مولکول هستند، اپی توپهای ردیفی (Sequential) یا خطی- رشته ای (Linear- sequence) نامیده می شوند. برعکس اپی توپهائی که در داخل مولکول قرار دارند، شاخصهای نهفته (Crypto or Hidden) می نامند. پروتئینهایی که ساختمان کروی دارند مانند گاما گلبولینها بیشتر دارای اپی توپهای شکلی و پروتئینهایی که ساختمان رشته ای دارند مانند ابریشم و اکثر قندها دارای اپی توپهای ردیفی هستند.

انواع اپی ترتوپها از نظر ویژگی : الف اختصاصی ( Specific)، ب – اشتراکی (Cross- reacting)

الف – اپی توپهای اختصاصی –به اپی توپهائی گفته می شودکه فقط دریک آنتی زن مشخص وجود داردو مخصوص همان آنتی ژن است. مثلاً در میکرب بروسلا عامل بیماری تب مالت اپی توپهائی وجود دارند که فقط مخصوص این میکروب است و در میکروبهای دیگر دیده نمی شوند.

ب- اپی توپهای اشتراکی – اپی توپهائی هستند که در چند آنتی ژن مشترک می باشند. شناختن اپی توپهای اشتراکی بین آنتی ژنهای مختلف در تفسیر آزمایشهای سرولوژی و ایمونولوژی اهمیت زیادی دارد. بطور مثال میکروب های بروسلا، ویبریون کلرا، Yersinia enterocolitica وFrancisella tularensis دارای اپی توپهای اشتراکی هستند بنابراین اگر فردی به این بیماری مبتلا شده و یا واکسن آنها را تزریق کرده باشد، آزمایش رایت (Wright) او برای تب مالت نیز مثبت می شود. در چنین مواردی با رقیق کردن سرم بیمار می توان جواب قابل قبولی از تیتریک سرم برای یک بیماری بدست آورد.

تشابه آنتی ژنی بین بافتهای مختلف حیوانات اولین بار توسط فرسمن(Ferssman) در سال 1911 گزارش گردید. به همین دلیل آنتی ژنهائی که با یکدیگر قرابت آنتی ژنی (Cross – reacting) دارند، در اصطلاح آنتی ژنهای فرسمن، هتروفیل و هتروژنتیک (Heterogenetic) نامگذاری کرده اند. ( پراکندگی آنتی ژن کلاسیک فرسمن روی بافتهای گونه های مختلف ، در مبحث منونو کلئوز عفونی شرح داده شده است). آنتی ژنهایی که در انسان ایجاد واکنشهای ایمنی و بیماری می کنند از سه منشاء سرچشمه می گیرند:

1- منشاء غیرانسانی (Exogenous) ، مانند بیماری سرمی ( Serum sickness) در نتیجه تزریق سرم هترولوگ، بیماریهای آلرژیک و بیماریهای عفونی

2-منشا انسانی (Homologous) ، مانند عکس العملهای انتقال خون ناجور و اریتروبلاستوز جنینی .

3- منشا خود شخص (Autologous) ، مانند بیماری لوپوس اریتماتوزسیستمیک ( erythematosus Systemic lupus و آرتریت روماتوئید ( Rheurmatoid aethritis) .

عواملی که درقدرت ایمنی زائی یک آنتی ژن دخالت دارند.

عوامل زیر در قدرت ایمنی زایی یک ماده دخالت دارند، ولی عوامل دیگری نیز احتمالا وجود داشته که هنوز ناشناخته اند و احتیاج به تحقیقات بیتری در این زمینه می باشد:

1- بیگانه بودن ماده برای بدن – هر چه یک ماده برای بدن بیگانه تر باشد از لحاظ ساختمانی با ترکیبات ساختمانی بدن اختلاف بیشتری داشته باشد آن ماده برای بدن قدرت ایمنی زایی بیشتری دارد.

2- ساختمان ژنتیکی میزبان

3- مصرف مواد همراه با ادجوانت

آنتی بادی – آنتی کر – ایمونوگلبولین

پادتن – آمبوسپتور

پروتئینهایی که می توانند بطور اختصاصی به آنتی ژن متصل شوند ، آنتی بادی ، آنتی کر یا پادتن ( به فارسی ) می خوانند . این دسته پروئین ها که دارای فعالیت آنتی بادی هستند به نام ایمونوگلوبولین نیز نامیده می شوند. از آنجائیکه اکثر ایمونوگلوبولین های سرم در هنگام الکتروفورز در منطقه گاما قرار می گیرند بنابراین در قدیم به ایمونوگلوبولین ها ، گاماگلوبولین می گفتند که این نام هنوز هم گاهی بکار می رود .ایمونوگلوبولبنها در حقیقت گلیکوپروتئینهایی هستند که از 82تا 96 درصد پلی پپتید و بر حسب نوع ایمونوگلوبین بین 4 تا 18 درصد قند تشکیل یافته اند . ایمونوگلوبین ها در سرم خون و مایعات بافتی تمام پستانداران یافت می شود.و حدود 20 درصد پروتئین ها پلاسما را در انسان شامل می شوند.