دانلود مقاله پاتوژن ها با فرمت ورد ودر 35 صفحه قابل ویرایش

قسمتی از متن مقااه

میکروب چیست ؟

میکروب که ارگانیسم هم نامیده می‌شود موجود زنده ای است که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیست . بسیاری از میکرو ب ها فقط از یک سلول تشکیل شده‌اند. میکرو ب ها در هوا ،خاک، آب، غذا، بیرون و درون بدن گیاهان ،حیوانات و انسان یافت می‌شوند. اکثر میکروب ها مضر نیستند و واقعاً برای یک زندگی سالم ضروری هستند، به عنوان مثال بعضی از میکروب هایی که در سیستم گوارش انسان زندگی می کنند به ما کمک می کنند تا ویتامین های موجود در مواد غذایی را جذب کنیم. بعضی دیگر از میکروبها در یک محیط باقی می‌ماند و برای میکروب های مضر دشمن محسوب می‌شوند. میکروب‌های بی‌ضرر که به عملکرد مناسب بدن انسان کمک می کنند فلور طبیعی نامیده می‌شوند.

به هر حال بعضی از میکروب ها بیماری زا هستند و پاتوژن نامیده می‌شوند. گاهی اوقات میکروب‌ها در یک قسمت از بدن فلور طبیعی هستند و در قسمت دیگر پاتوژن محسوب می شوند .اشرشیا کلی میکروبی است که به صورت طبیعی در روده بزرگ زندگی می کند که بی ضرر محسوب می‌شود.

هنگامی که ای کولای از روده بزرگ خارج شده و به بخش دیگری که فلور نرمال محسوب می نمی شود، مانند مثانه، راه پیدا می کند، می تواند باعث عفونت شوند. این نوع میکروب ها عفونت های فرصت طلب نامیده می شود، میکروب های فرصت طلب اگر شانس داشته باشند به پاتوژن تبدیل می شوند.
انواع مختلفی از میکروب ها در بین ما زندگی و پیشرفت می کنند. میکروب ها عموما" به انواع باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و انگل ها تقسیم می شوند.
باکتری ها
باکتری ها عامل بسیاری از عفونت هایی هستند که شما در سیستم مراقبت بهداشتی با آنها روبرو می‌شوید. بسیاری از دانشمندان عقیده دارند که باکتری ها سال ها قبل از تشکیل هرگونه حیات روی کره زمین زندگی می‌کرده‌اند. باکتری ها همانطور که در شکافهای یک اقیانوس وجود دارند، در قطعات یخ های قطبی نیز یافت شده‌اند. توانایی سازگاری باکتری ها با هر نوع محیطی این شکل توانایی باکتری برای بقا را تایید می کند.
اکثر باکتری ها از یک سلول تشکیل شده اند و به وسیله دوتا شدن تولید مثل می کنند.اگرچه باکتری ها اغلب یک سلولی هستند،ولی به صورت گروهی کنار هم قرار می‌گیرند و کلونی را تشکیل می‌دهند. دانشمندان به روش های مختلفی باکتری ها را نام گذاری می کنند:
* بر اساس شکل
* روشی که کلونی خود را تشکیل می‌دهند .
*روشی که رنگ پذیری پیدا می کنند.
باکتری ها هم مانند سایر موجودات زنده نیازهای اصلی و ضروری برای زنده ماندن دارند. این ضروریات با توجه به نوع باکتری متفاوت هستند. به عنوان مثال بعضی از باکتریها که هوازی نامیده می‌شوند برای زندگی به اکسیژن نیاز دارند. بعضی از باکتری های دیگر که بی هوازی نامیده می‌شوند برای رشد و زنده ماندن به محیط گرم و مرطوب و تاریک و یک منبع غذایی نیاز دارند که در درون بدن انسان آن را می‌یابند.
بعضی از باکتریها دور خود یک کپسول تشکیل می‌دهند که از اسپور نامیده می‌شود و وارد مرحله غیر فعال خود می شوند. اگر برای اسپور باکتری بهترین شرایط رشد فراهم شود باکتری مجدداً فعال می‌شود .به دلیل وجود این اسپور حمایتی به سختی می توان این نوع از باکتری ها را با استفاده از تکنیک های استاندارد نابود کرد. مثال هایی از باکتری هایی که این باکتری ها با تشکیل اسپور باعث آنها می شوند عبارتند از : تتانی، بوتولیسم.
باکتری ها شایع ترین عوامل ایجاد عفونت در مراکز مراقبتی هستند .بعضی از بیماری های شایع باکتریایی شامل گلودرد استرپتوکوکی، عفونت های مثانه، بعضی از عفونت های پوستی می باشد .بسیاری از باکتری های میله ای شکل از طریق کنه و کک منتقل می‌شوند و بیماری‌هایی از قبیل تب کوه های راکی تیفوس را ایجاد می‌کنند .باکتریها مسئول ایجاد پنومونی و بعضی از عفونت های ادراری و تناسلی نیز هستند.
ویروس ها
ویروس ها کوچک ترین نوع میکروب ها هستند و تنها با نوع خاصی از میکروسکوپ که میکروسکوپ الکترونی نامیده می‌شود قابل مشاهده هستند. ویروس ها حتی سلول‌های کامل محسوب نمی‌شوند بلکه آنها فقط شاخه های پروتئینی کوچکی هستند. از آنجا که ویروس ها سلول کاملی محسوب نمی شوند خودشان نمی‌توانند به تنهایی فعالیت های طبیعی سلولی از جمله تولید مثل را انجام دهند .در عوض باید درون یک سلول میزبان که معمولاً یک گیاه یا حیوان است قرار بگیرند. هنگامی که ویروس درون سلول میزبان قرار می‌گیرد از ((ماشین)) سلول میزبان برای کپی برداری از خود استفاده می کند .سرانجام ویروس و همه کپی های آن (که دودمان یا پروگنی نامیده می‌شوند) با تخریب دیواره سلول میزبان آن را کشته و به سلولهای میزبان مجاور حمله می کنند.
قارچ ها
قارچ ها گروهی از ارگانیسم های گیاه مانند هستند که دانشمندان به علت ویژگی های خاصشان از قبیل مساحت دیواره سلولی، در یک گروه طبقه بندی می کنند. همه قارچها میکروسکوپی نیستند. به عنوان مثال قارچ خوراکی یک نوع قارچ است! از انواع دیگر قارهچ ها که شما ممکن است آنها را بشناسید عبارتند از: مخمرها (مخمری که در تهیه نان و آب جو استفاده می‌شود) و کپک (مانند کپکی که در کابین حمام یا روی نان یا پنیر که مدت طولانی مانده است رشد می کنند). بسیاری از قارچها به ما کمک می کنند( یا حداقل ضرری ندارند ).اما بعضی از قارچ ها قابلیت بیماریزایی دارند.

انگل ها
انگل ها درون بدن یا روی بدن میزبان گیاه یا حیوان زندگی می‌کنند و از آنها برای تامین غذا و حمایت استفاده می‌کنند. بعضی از انگل ها از طریق تماس فیزیکی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شوند. به عنوان مثال گال ، نوعی خارش پوستی که توسط تونل های زیر پوستی ایجاد می‌شود، پدیکلوزیس توسط حشره بی بال ایجاد می‌شود که روی پوست یا بدن فرد زندگی می‌کند و از خون حیوانات تغذیه می کند. گال و شپش هر دو در مراکز مراقبت بهداشتی دیده می‌شوند. انگل های دیگری از طریق خون یا مدفوع از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شوند .
کرم روده نوعی دیگر از انگل است که در بدن انسان وحیوانات زندگی می‌کند.مثال هایی از کرم روده عبارتند از: کرمک، کرم پهن، کرم حلقوی. اگرچه راه انتقال این انگل ها از یک میزبانی به میزبان دیگری متفاوت است، معمولاً انتقال از طریق بلع یا استنشاق تخم کرم و سپس رشد آن در دستگاه گوارش میزبان صورت می‌گیرد. کرم بالغ، تخم یا لارو تولید می‌کند که توسط مدفوع از بدن میزبان خارج می‌شود. با ورود تخم به دنیای خارج امکان بلع یا استنشاق آن توسط میزبانی دیگر و ادامه چرخه زندگی آن وجود دارد.
تک یاخته ها انواع دیگری از انگل ها هستند که شبه حیوان نیز به آنها گفته می‌شود زیرا می تواند غذا بخورد. تک یاخته ها بیماری هایی مثل مالاریا که با نیش پشه منتقل می‌شود و اسهال خونی آمیبی( که نوعی اسهال ناشی از آشامیدن آب آلوده تک یاخته است) ایجاد می کنند.

مکانیسم دفاعی غیر اختصاصی
دفاع اصلی غیر اختصاصی بدن ما پوست و غشاهای مخاطی سالم و سلامت است . پوست بدون بریدگی، خراشیدگی یا زخم، از ورود پاتوژن‌ها به بدن جلوگیری می کند. همچنین نرم کننده های طبیعی روی پوست حاوی موادی هستند که مانع رشد پاتوژن‌ها می‌شوند. غشاهای مخاطی تمام سطوح سیستم‌هایی که با بیرون از بدن در تماس هستند را پوشانده اند. سلول های خاص غشاهای مخاطی موکوس ترشح می کنند که ماده ایی چسبنده است. با به دام افتادن و نابودی پاتوژن‌ها یک سد فیزیکی ایجاد می‌کنند. تمیز نگه داشتن پوست، تعداد پاتوژنهای پوست را کاهش می دهد. بهداشت مناسب دهان و مصرف مایعات کافی، عملکرد صحیح و مناسب غشاهای مخاطی را حفظ می‌کند . اینها مسائل مهمی است که به همان اندازه که توجه به آنها در رابطه با بیمارتان اهمیت دارد رعایت آنها برای خودتان نیز مهم است. اسید معده (که بسیاری از باکتری های موجود در مواد غذایی خورده شده را از بین می‌برد)، اشک (حاوی موادی است که میکروب‌ها را نابود میکند)، سرفه و عطسه (میکروب های استنشاقی را خارج می‌کنند)، نیز از جمله مکانیسم های دفاعی غیر اختصاصی بدن هستند که مانع کار میکروب ها در بدن ما می شوند.

در صورتی که پاتوژنی بتواند از این اولین خطوط دفاعی بدن عبور کند و باعث شود بدن سیستم ایمنی عمومی خود را که در برابر عفونت می جنگد فعال می کند .عروق خونی اطراف ناحیه ای که عفونت کرده است گشاد می شوند و جریان خون ناحیه بیشتر می‌شود .افزایش جریان خون اکسیژن و مواد غذایی و نیز گلبولهای سفید بیشتری را به ناحیه منتقل می‌کنند .گلبولهای سفید با بلع پاتوژن هایی که به بدن حمله کرده‌اند یا آزاد کردن موادی که باعث مرگ آنها می‌شود پاتوژن ها را نابود می‌کنند.
افزایش جریان خون ناحیه باعث می‌شود که محل عفونت قرمز ،متورم و دردناک شود. فردی که در حال مبارزه با عفونت است ممکن است درجه حرارت بالایی داشته باشد. اگر به یاد داشته باشید اکثر پاتوژن‌ها درجه حرارت طبیعی و خوبی را ترجیح می‌دهند .تب یک واکنش طبیعی بسیاری از عفونت‌ها است و باعث انهدام پاتوژن عامل می‌شود.
به عنوان یک بهیارضرورت دارد که بیمار یا فرد تحت مراقبت خود را از نظر علائم عفونت دقیق مشاهده کنید. بسیاری از بیماران و افراد تحت مراقبت ممکن است نتوانند درد یا احساس ناخوشی خود را گزارش کنند. چنانچه بعضی از عفونتها به موقع درمان نشوند می‌توانند بسیار خطرناک باشند .اگر یکی از بیماران یا افراد تحت مراقبت شما علائم و نشانه های عفونت را داشته باشد ممکن است پزشک دستور انجام یک تست تشخیصی که کشت و حساسیت نامیده می‌شود را بدهد تا میکروب عامل بیماری شناسایی و بهترین داروی موثر بر آن مشخص شود.کشت و حساسیت روی ادرار ،ترشحات زخم یا سایر مواد و مایعات بدن انجام می شود.

مکانیسم دفاعی اختصاصی
مکانیسم دفاعی غیر اختصاصی بدن شامل موانع فیزیکی و پاسخ عمومی ایمنی یکی از راه هایی هستند که سیستم ایمنی از عفونت ها جلوگیری می کند و آنها را از بین می‌برد. در ضمن سیستم ایمنی توانایی تولید پروتئین های خاصی را دارد که آنتی بادی نامیده می شوند و برای مبارزه با میکروب های خاصی به بدن کمک می‌کنند. بدن فرد با تماس با میکروب آنتی‌بادی تولید می‌کند. این تماس با میکروب ممکن است به دنبال ابتلای قبلی به عفونت یا تزریق واکسن ایجاد شود. به عنوان مثال به دلیل آنتی بادی هایی که به دنبال بیماری سرخک یا آبله مرغان در بدن آزاد می شوند ما فقط یک بار به این بیماری های دوران کودکی مبتلا می شویم. به همین نحو وقتی شما هر سال واکسن آنفولانزا را تزریق می کنید یک دوزی از ویروس‌های ضعیف شده عامل آنفولانزا را دریافت می کنید. این ویروس‌ها ضعیف یا کشته شده‌اند .بنابراین شما واقعاً بیمار نمی شوید ولی به حد کافی سیستم ایمنی شما در معرض ویروس قرار می گیرد و بر علیه گروه خاصی از ویروس ها آنتی بادی ترشح می کند. به این ترتیب هنگامی که بعدها با ویروس‌ها تماس داشته باشید مصون خواهید بود.

آنتی بیوتیک ها
بسیاری از مواقع سیستم ایمنی خودش می‌تواند به پاتوژن های مهاجم حمله کند. بعضی مواقع دیگر به کمک خارجی نیازمند است. آنتی بیوتیک دارویی است که می‌تواند باکتری ها را از بین ببرد یا مانع رشد و تولید مثل آنها شود. اولین آنتی بیوتیک، پنی سیلین، در جنگ جهانی دوم به طور وسیعی استفاده شد و نحوه درمان بیماری های عفونی را کاملاً متحول کرد. امروزه انواع مختلفی از آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان انواع گوناگون عفونت های باکتریایی به کار می‌روند. عوامل ضد میکروبی( برای درمان عفونت های قارچی و انگلی) عوامل ضد ویروس( برای درمان عفونتهای ویروس) سایر داروهایی هستند که در درمان عفونت ها به کار می بریم.
آنتیک بیوتیک ها و سایر انواع داروهایی که در درمان عفونت به کار می‌روند همیشه بر همه انواع عفونت ها موثر نیستند. همانطور که میدانید باکتری ها موجوداتی با سازگار پذیری بالایی هستند که از ابتدا وجود داشته‌اند. به این ترتیب ، بعضی از این باکتری ها توانایی مقاومت خود را در برابر آنتی بیوتیک هایی که برای نابودی آنها استفاده شده است به کار می‌برند. به این باکتری ها گونه های مقاوم به داروها(MDROS) گفته می شود که به یک یا چند دسته از آنتی‌بیوتیک‌ها که قبلاً بر آنها موثر بوده‌اند مقاوم می شوند. دو نوع خاص MDROS که به آسانی در سیستم مراقبت بهداشتی معمولا" توسط دستان کارکنان منتقل می شوند، استافیلوکوک آرئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA) و انتروکوک مقاوم به ونکومایسین (VRE) هستند.
استافیلوکوک آرئوس و انتروکوک میکروب های شایعی هستند. استافیلوکوک آرئوس بر روی دست افراد قرار دارد و به راحتی از فردی به فردی دیگر منتقل می شود. انتروکوک معمولا" در مجاری گوارشی قرار دارند و از طریق تماس با مدفوع منتقل می شوند. در مراکز مراقبت بهداشتی این پاتوژن ها بسیار خطرناک هستند زیرا بیماران و افراد تحت مراقبت سیستم ایمنی سالمی ندارند و توانایی آنها برای مبارزه با این عفونت ها بسیار اندک است. در صورت بروز عفونت درمان آنها بسیار مشکل است، زیرا این پاتوژن ها نسبت به داروهایی که قبلا استفاده می شده است، مقاوم شده اند، MRSA و VRE نمونه های رایجی از باکتری های مقاوم به انتی بیوتیک ها هستند.
به این ترتیب آنتی بیوتیک های قوی که برای درمان عفونت ها به کار می روند سایر باکتری ها را هم از بین می‌برند و به این ترتیب به حفظ سلامت ما کمک می کنند .در این شرایط سایر باتری هایی که با این آنتی بیوتیک ها از بین رفته اند به سرعت رشد می کنند .یکی از این باکتری ها کلستریدیوم دفیکل (که به صورت c.diff شناخته می شود) عامل اصلی اسهال مراقبت کنندگان بهداشتی است.C.diff
به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود و باعث مواردی از شیوع شده است که برای بیماران و افراد تحت مراقبتی که به دلیل بیماری یا کهولت سن ضعیف شده‌اند بسیار خطرناک باشد .اگرچه آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان بیماری‌های عفونی نسبت به گذشته راه های بیشتری را فراهم کرده‌اند ولی آنها بر همه پاتوژن ها موثر نیستند. بهترین سیاست برای دوری از باکتریها قدم اول است . شما می توانید سیستم ایمنی خود را با تغذیه مناسب، استراحت کافی و ورزش منظم قوی نگه دارید.

بیماری مسری و زنجیره عفونت
عفونت بیماری است که توسط یک پاتوژن ایجاد می‌شود. عفونت‌ها می‌توانند به صورت موضعی (یک بخش کوچک از بدن را درگیر کنند )،عمومی ( ژنرالیزه)( کل ناحیه یا عضو را درگیر کنند) یا سیستمیک( کل بدن را درگیر می کند) باشند. اکثر عفونت ها(نه همه) مسری هستند، یعنی به طور مستقیم یا غیر مستقیم از فردی به فردی دیگر منتقل می شوند، گاهی اوقات واژه های مسری و واگیردار به یک معنی به کار می روند. اما این دو واژه واقعا" به یک معنی نیستند. واگیردار برای بیان اینکه عفونی از طریق تماس عادی به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می شود همانند سرماخوردگی دقیق تر است.
به عنوان مثال شما ممکن است فقط با فشردن دکمه آسانسور که قبلاً فرد مبتلا به آن را لمس کرده بوده است یا با نشستن در کنار فرد مبتلا در یک اتوبوس شلوغ به سرماخوردگی مبتلا شوید . بنابراین سرماخوردگی نه تنها مسری است بلکه واگیردار است از طرف دیگر عفونت هایی مثل ایدز و هپاتیت در حالی که مسری هستند ولی واگیردار نیستند زیرا از طریق روش‌های معمول به راحتی منتقل نمی‌شوند. برای آنکه فردی به یک بیماری مسری مبتلا شود ۶ شرایط کلیدی باید وجود داشته باشد. این ۶ عنصر را زنجیره عفونت می گویند.
1.وجودپاتوژن
2.وجود مخزن، مخزن جایی است که چیزی در آن ذخیره می شود .در اینجا مخزن محلی مناسب برای زنده ماندن پاتوژن است. پاتوژن ها در مخزن تجمع می‌کنند و گاهی نیز تکثیر می‌یابند. مخزن های احتمالی پاتوژن‌ها ،انسان حیوانات ،غذا، آب، شیر و وسایلی که با مایعات و ترشحات فرد مبتلا در تماس بوده اند می باشند.
3. وجود راه خروج ،راه خروج راهی است که پاتوژن برای ترک مخزن استفاده می‌کند .راهی که پاتوژن از مخزن خارج می شود بسته به نوع پاتوژن مخزن متفاوت است. به عنوان مثال زمانی که مخزن پاتوژن، انسان است، راه های خروج پاتوژن شامل مجاری گوارشی (مدفوع، بزاق ،استفراغ)، مجاری تنفسی( از طریق موکوس)، بیماری ادراری تناسلی( از طریق ادرار ، منی یا ترشحات واژن) و پوست (خون ،چرک یا سایر ترشحات زخم )می‌باشد.
4 .وجود راه انتقال ،پس از خروج پاتوژن از مخزن باید یک راهی برای جابجایی از فردی به فرد دیگر وجود داشته باشد .این روش انتقال پاتوژن می تواند مستقیم یا غیرمستقیم باشد. انتقال مستقیم نیازمند تماس نزدیک آلودگی با فرد غیر عفونی است.
زمانی که فرد سالم با فرد آلوده تماس فیزیکی برقرار می کند ذرات کوچک خارج شده از بدن فرد آلوده (به دنبال عطسه سرفه یا صحبت) را استنشاق می کند . پاتوژن مستقیما وارد بدن او می‌شود .انتقال غیر مستقیم زمانی صورت می‌گیرد که فرد سالم اشیایی که توسط فرد مبتلا به عفونت آلوده شده‌اند را لمس می‌کند. این اشیا فومیت نامیده می‌شوند. به عنوان مثال یک لیوان آب ،ملحفه یک تخت در صورتی که با پاتوژن های یک فرد مبتلا به عفونت آلوده شده باشند، از آنجا که اگر فرد سالمی از لیوان آب آلوده استفاده کند یا در ملافه های آلوده بخوابد مبتلا می شود، این اشیا فومیت محسوب می‌شوند. سایر پاتوژن ها از جمله تک یاخته ای که عامل ایجاد مالاریا است از طریق یک حامل یا موجود زنده( در مالاریا حامل پشه است) منتقل می شوند. بعضی از پاتوژن‌ها از بیش از یک راه انتقال منتقل می شوند.
5 .وجود راه ورود، اکنون پس از اینکه پاتوژن مخزن را ترک کرده و به فردی دیگر منتقل شد، باید از راهی وارد بدن فرد جدید شود. سیستم تنفسی ،ادراری و گوارشی و تناسلی راه های متداول ورود محسوب می‌شوند. بنابراین با آسیب پوستی یک پاتوژن می‌تواند از بدن یک فرد خارج و وارد بدن فردی دیگر شود اما اگر پاتوژنی نتواند وارد بدن فرد جدیدی شود عفونتی رخ نمی‌دهد.

6. وجود میزبان مستعد. میکروب های بیماری زا با ورود مداوم خود به بدن فرد مستعد عفونت ایجاد میکنند. سیستم دفاعی اکتسابی(واکسیناسیون)، یا سیستم دفاعی اولیه که با آن متولد شده است،با اکثر این پاتوژن ها مبارزه می کنند. در هر صورت عوامل مختلفی ما را در معرض خطر عفونت قرار می دهند.در این شرایط پاتوژن خود را منتقل می کند،عواملی که فرد را بیشتر مستعد ابتلا به عفونت می کنند عبارتند از:

- افراد بسیار کم سن و سال و سالمند

- سلامت عمومی ضعیف

- استرس و خستگی

- وسایل و ابزار ماندگار در بدن