دانلود مقاله ایمنی کودکان ونوجوانان در محیط های آموزشی و اجتماعی با فرمت ورد و در  74 صفحه قابل ویرایش 

قسمتی از متن مقاله

ایمنی کودکان ونوجوانان در محیط های آموزشی و اجتماعی

مقدمه :

در طی سالیان اخیر و به دنبال پیشرفت صنعت و توسعه جوامع بشری، عوامل مهم موثر در سلامتی انسانها نسبت به سالیان دور به میزان زیادی تغییر یافته است. اگر زمانی میکروارگانیسمهای مختلف با ایجاد بیماریهای واگیر باعث تهدید سلامتی مردم می شدند امروزه با پیشرفت علم پزشکی و بخصوص به سبب توفیقهایی که در امر ایمن سازی و تولید انواع آنتی بیوتیکها حاصل شده است. عوامل دیگری باعث ایجاد مشکلات و عوارض سلامتی می گردند. در این میان شاید مهمترین این عوامل، حوادث و سوانح غیرعمدی باشد، عاملی که متاسفانه در سالیان اخیر حداقل در کشور ما رشد روزافزونی داشته است، در حال حاضر اولین علت مرگ در کشور ما در سنین زیر 40 سال حوادث و سوانح غیرعمدی می باشد و اولین عامل ایجاد کننده بار بیماریها طبق شاخص DALY نیز سوانح و حوادث غیرعمدی می باشد.

این امر تا حد زیادی به این علت است که بالاخره جامعه ما، جامعه جوانی است و لذا از دو جنبه باعث افزایش بار بیماری در جامعه ما شده است هم از نظر شیوع بیشتر حوادث نسبت به جوامع پیرتر و هم اهمیت اجتماعی بیشتر از این باب که معمولاً طبق معیارهای جهانی ارزشمندترین سالهای عمر از نظر توسعه جوامع، سنین نوجوانی و جوانی است. سنینی که اگر برنامه مناسبی برای بهره مندی ازآن وجود داشته باشد می تواند سرعت رشد و توسعه جوامع را صد چندان کند. متاسفانه درصد قابل توجهی از حوادث فوق حوادث ترافیکی می باشد اما به همان عللی که ذکر شد حوادث غیرترافیکی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و خواه ناخواه در صورت تداوم بروز بار زیادی را به جامعه ما تحمیل خواهد کرد.

امروزه تعداد زیادی از جمعیت نوجوان و جوان ما در مدارس به تحصیل مشغولند. سوانح و حوادث در این سنین و در جامعه مدرسه از ابعاد دیگری نیز قابل بحث است اولاً دانش آموزان قشر فعال و پرتحرک جامعه هستند ثانیاً مدرسه محلی است که این قشر فعال و پرتحرک را در زیر سقف کلاسهای خود جمع نموده است و ثالثاً روشهای نوین آموزشی، همواره آموزشهای عملی و بعضاً آموزشهای اردوئی را ایجاب می نماید. طبیعت هر کدام از موارد فوق احتمال بروز حوادث مختلف را افزایش می دهد. دانش آموز فردی فعال و پرتحرک است پس سوانح مرتبط با تحرک و فعالیت فیزیکی از قبیل سوانح ورزشی در آنها احتمال بروز دارد. تجمع دانش آموزان در داخل کلاسها و حتی اتومبیلهای سرویس ایاب و ذهاب می تواند مشکلات خاص خود را به همراه داشته باشد و بالاخره فعالیتهای آموزشی علمی و یا تفریحی می تواند مشکلات عدیده دیگری از باب سلامتی ایجاد نماید.

 

 

بخش اول

حادثه سقوط و راههای پیشگیری از آن در مدارس

تعریف و بیان موضوع

حادثه سقوط عبارت است از تغییر ناگهانی ارتفاع از بالا به پایین که منجر به آسیب اعضای مختلف بدن شود. در حادثه سقوط عوامل فردی نظیر بی توجهی، بی دقتی، بی اطلاعی و کم مهارتی دانش آموزان و همچنین عوامل محیطی نظیر عدم رعایت مسایل ایمنی در ساختار محیطی مدارس که می تواند منجر به سرخوردن و سقوط دانش آموزان گردد. موثر هستند. لذا ضروری است مراقبت های کافی در مدارس با هدف پیشگیری از وقوع چنین حوادثی به عمل آید تا احتمال وقوع حوادث در مدارس به پائین ترین حد ممکن برسد. شکستگی های شدید، ضربه های مغزی و خونریزی ناشی از آن از جمله مهمترین خطراتی است که بر اثر سقوط سلامت دانش آموزان را به شدت تهدید می کند.

انواع سقوط

انواع سقوط که ممکن است برای دانش آموزان اتفاق بیافتد عبارتنداز سقوط از پشت بام ، پله ، درخت ، ساختمان های درحال احداث، بناهای خراب، به هنگام بازی در زمین فوتبال، سقوط از سرسره و تاب، سرخوردن روی برف و غیره .

عوارض

عوارض ناشی از سقوط عموماً شکستگی استخوانهای دست، پا، جمجمه و ستون فقرات ، دررفتگی ، رگ به رگ شدن ، ضربه های مغزی ، خونریزی مغزی، جابجایی مهره های ستون فقرات ، فلج قسمتی از اعضای بدن، ایجاد زخم و خون مردگی در اعضا و مرگ هستند.

حادثه سقوط در مدرسه

مدرسه به عنوان یک محیط پرجمعیت، جهت کنترل حوادثی مانند سقوط از اهمیت زیادی برخوردار است.

عدم توجه به علل ایجاد کننده حادثه سقوط در مدرسه (چاه های بدون سرپوش، نرده و پنجره های بدون حفاظ و..... )

نه تنها منجر به حوادث ناگواری می شود که عوارض ناشی از آن تا مدت ها زندگی دانش آموزان را تحت الشعاع قرار می دهد، بلکه روند آموزشی و تحصیلی او را نیز مختل می کند.

عوامل موثر در وقوع حادثه سقوط در مدرسه

همان گونه که پیش از این به اختصار اشاره شد، عوامل متعددی در بروز حادثه سقوط در مدرسه تاثیرگذار هستند. مهمترین این عوامل عبارتنداز :

1) عوامل فردی:

- بی توجهی و بی دقتی

- فقدان آگاهی و مهارت لازم جهت خود حفاظتی در دانش آموزان

- فعالیت های خشن مثل هل دادن یکدیگر ، درگیریهای فیزیکی و....

2) عوامل محیطی :

- لغزنده بودن مسیر عبور و مرور دانش آموزان (به دلیل یخ زدگی در فصل سرد سال و یا وجود پوست میوه روی زمین، استفاده از گازوئیل در نظافت راهرو ها و...)

- عدم تعبیه نرده های حفاظتی در پله ها، پنجره ها، بالکن ، استخر وحوض ، سایر پرتگاه ها و سرپوش برای چاه ها

- نبود منابع روشنایی کافی خصوصاً در مدارس شبانه روزی

اقدامات لازم جهت پیشگیری از حادثه سقوط در مدارس

در اینجا ضمن تاکید مجدد بر اهمیت پیشگیری که کاهش هزینه های درمانی را در پی خواهد داشت، اقدامات پیشگیرانه در دو سطح فردی و محیطی به شرح زیر ارائه می شوند و انتظار می رود مدیران محترم مدارس نسبت به اجرایی ساختن آنها توجه لازم را مبذول دارند.

1. آموزش دانش آموزان و والدین در خصوص دقت در خرید کفش و اجتناب از تهیه کفشهایی که کف لغزنده دارند.

2. ارتقای سطح آگاهی دانش آموزان به منظور رعایت اصول حفظ بهداشت محیط (نظیر خودداری از انداختن پوست میوه ها روی زمین مدرسه، کلاس و راهروها).

3. تاکید به دانش آموزان در خصوص اجتناب از هل دادن یکدیگر به ویژه در نزدیکی پله ها و آگاهی دادن به ایشان در خصوص خطرات ناشی از رفتارهای خشن.

4. تشکیل کلاسهای آموزشی و استقرار قوانین انضباطی در مدرسه جهت کاهش رفتارهای خطرناک میان دانش آموزان

5. آگاهی دادن به دانش آموزان در مورد خطرات احتمالی ناشی از پرتاب گلوله های برقی به سمت یکدیگر از جمله ، افزایش احتمال سقوط و شکستگی اعضاء بدن ، اصابت به چشم و گوش و ایجاد نابینایی، عفونت گوش، چشم وغیره .

6. آموزش های لازم به منظور بازداشتن دانش آموزان از اعمال رفتارهای مخاطره آمیز روی پله ها و به هنگام بالا رفتن از آنها

ب) پیشگیری مبتنی بر کنترل عوامل محیطی

1. بازدید مرتب کف حیاط، راهروها ، کلاس ها و پلکان وحصول اطمینان از لغزنده نبودن آنها .

2. رسیدگی مداوم به سیستم روشنایی راهروها ، پله ها و سایر اماکنی که دانش آموزان در آنها رفت و آمد دارند.

3. پیش بینی ظروف آشغال درب دار در نقاط مختلف مدرسه به منظور کاهش احتمال انداختن زباله های حادثه آفرین روی سطح زمین

4. تخصیص طبقات پایین به دانش آموزان مقاطع پایین در مدارس ابتدایی

5. مجهز کردن تمامی پنجره ها به نرده های حفاظتی جهت پیشگیری از سقوط احتمالی کودکان در ساعات استراحت و ورزش

6. تعبیه حفاظ محکم در کنار مسیرهای پلکانی جهت پیشگیری از سقوط (حفاظ پلکان به ویژه در مدارس باید به گونه ای طراحی شود که دانش آموزان نتوانند از آن برای سرخوردن به پایین یا بالا رفتن استفاده کنند. نرده های ساده و ایستاده مناسب هستند).

7. نبود یا محصور نمودن درختانی در محیط داخلی مدرسه که دانش آموزان به راحتی از آن بالا بروند.

8. پیش بینی تمهیدات لازم برای فصل زمستان و زمان باریدن برف برای جلوگیری از لغزنده شدن مسیرهای ورودی مدرسه و کف حیاط آن ( وجود مناطق شیبدار در مدرسه که بچه ها مجبور به عبور از آنجا باشند احتمال سرخوردن دانش آموزان را چند برابر می کند.)

9. طراحی پلکان مدارس به گونه ای که لبه های آن تیز و زاویه دار نباشند. حداقل عرض و طول پله ها به ترتیب 30سانتی متر و 110 سانتی متر و حداکثر ارتفاع بین دو پله 18 سانتی متر باشد.

10. دقت در تمیز بودن راه پله های مدارس و قرار ندادن وسایل دست وپاگیر در آنها

11. قرار دادن نردبان یا وسایلی نظیر آن در جای امن و دور از دسترس بچه ها

12. در مواردی که پله های ساختمان به پشت بام منتهی می شوند درب پشت بام همواره قفل و کلید آن نزد مسئولین مدرسه باشد.

13. در صورت وجود کمدهایی با عرض کم و ارتفاع زیاد در سالن یا راهروهای مدرسه که احتمال سقوط آنها می رود، جهت جلوگیری از سقوط ضروری است که با وسیله ای مناسب به دیوار محکم شوند.

14. کنترل مداوم استحکام دیواره چاه های آب و فاضلاب مدارس

15. اطمینان از محکم بودن درپوش چاه ها در مدارس

16. وجود سرسره هایی با ارتفاع زیاد، برای مراکز آموزشی ابتدایی یا پیش دبستانی مناسب نیست. در صورت نیاز، سرسره ای با شیب کم و ارتفاع متناسب تهیه شود.

17. راه های ورودی و کف حیاط مدرسه باید صاف و هموار و فاقد موانع یا ناهمواریهای خطرناک باشد.

18. محل سرسره، تاب و وسایل مشابه آنها در مقاطع دبستان و پیش دبستانی توسط نرده های حفاظتی ایستاده و ساده و درب دارای قفل از حیاط مدرسه جدا شود تا استفاده از آنها توسط دانش آموزان تنها تحت نظارت معلمین ورزش انجام گیرد.

19. تعمیر به موقع پایه های شکسته میز و صندلی ها جهت جلوگیری از زمین خوردن دانش آموز .

20. برای تمیز کردن کف راهروها نباید از گازوئیل و موادی نظیر آن استفاده کرد. این کار باعث لغزندگی کف و سرخوردن دانش آموزان هنگام تردد می شود.

عوامل موثر در وقوع حادثه سقوط در مسیر بین خانه و مدرسه

با توجه به اینکه دانش آموزان زمان زیادی را در مسیر بین مدرسه و خانه سپری می کنند، لازم است علاوه بر توجه ارگان های ذیربط از جمله مدرسه، شهرداری و ادارات و سازمان های اجتماعی مسئوول به عوامل حادثه ساز در محیط اطراف مدرسه، نسبت به آموزش دانش آموزان و والدین ایشان در آن خصوص اقدام گردد.

عواملی که ممکن است منتهی به وقوع حوادث ناگوار در مسیر بین مدرسه و خانه برای دانش آموز گردند نیز به دو دسته عوامل فردی و محیطی قابل تفکیک هستند.

1) عوامل فردی

- عدم رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی توسط دانش آموزانی که از دوچرخه جهت تردد استفاده می نمایند.

- تعجیل به هنگام رفت وآمد در مسیر.

- سرخوردن روی برف و یخ در مسیر مدرسه در فصل زمستان .

- نزدیک شدن بیش از حد دانش آموزان دوچرخه سوار به اتومبیل های در حال عبور.

- ورود دانش آموزان به اماکن و ساختمانهای مخروبه یا در حال احداث

- بالا رفتن دانش آموزان از درختان یا تیرهای برق موجود در مسیر مدرسه

2) عوامل محیطی

- لغزنده بودن مسیرهای عبور و مرور دانش آموزان (به دلیل وجود پوست میوه یا سایر مواد لغزنده روی زمین، و یا یخ بستن سطح زمین در فصل سرما و.... ).

- فقدان مسیرهای ویژه دانش آموزان جهت عبور از عرض خیابان

- نبود پل جهت عبور دانش آموزان ابتدایی از پیاده رو به خیابان و پل های هوایی برای عبور از عرض خیابانهای پرتردد.

- استفاده از کفش های نامناسب و با کف لغزنده در فصل زمستان

- نبود روشنایی کافی در مسیر مدرسه (به ویژه در مورد دانش آموزان مدارس شبانه ).

اقدامات لازم جهت پیشگیری از حادثه سقوط در مسیر خانه و مدرسه

الف ) پیشگیری مبتنی بر آموزش و توانمندسازی دانش آموزان و اولیا

1. آموزش دانش آموزان در خصوص دقت در انتخاب مسیرهای مناسب جهت عبور و مرور.

2. آموزش دانش آموزان تمام مقاطع تحصیلی به ویژه دوره ابتدایی جهت استفاده از پل های عابر پیاده به هنگام عبور از بزرگراه و پل های تعبیه شده روی جوی ها برای گذر از پیاده رو به خیابان و بالعکس وخودداری از پریدن از روی جوی.

3. آموزش دانش آموزان جهت وارد نشدن و رعایت فاصله از اماکن مخروبه یا در حال ساخت.

4. آموزش دانش آموزان در خصوص خطرات بالا رفتن از درختان و تیرهای برق و سرخوردن روی برف ها در فصل زمستان در مسیر بین خانه و مدرسه.

بخش دوم

حادثه آتش سوزی، انواع و روشهای پیشگیری از آن در مدارس

تعریف و بیان موضوع :

آتش سوزی عبارت است از فعل و انفعالات شیمیایی که موجب به وجود آمدن حرارت، گرما، شعله و نور می شود؛ این فرآیند مستلزم ترکیب سریع اکسیژن با مواد قابل سوختن است.

برای ایجاد آتش سه عامل حرارت، ماده قابل سوخت و اکسیژن لازم هستند که این سه عامل یک مثلث تحت عنوان مثلث تحت عنوان مثلث آتش را تشکیل می دهند. ضروری است که تمام مدارس مجهز به وسایل پیشگیری و کنترل آتش سوزی باشند تا به هنگام وقوع آن امکان مقابله و جلوگیری از فجایع جانی و مالی فراهم شود.

انواع آتش

انواع آتش با توجه به نوع ماده سوختنی به پنج گروه تقسیم بندی می شود. با توجه به انواع پنجگانه حریق برای خاموش کردن آنها وسایل اطفاء حریق مناسب باید به کار برده شوند.

1. نوع اول یا نوع A : این نوع که تحت عنوان آتش خشک نامیده می شود. پس از آتش سوزی خاکستر بر جای می گذارد. مانند آتش سوزی ناشی از چوب، مقوا، پارچه ، کاغذ، فرش، و ذغال .

2. نوع دوم یا نوع B : این نوع آتش از خود خاکستر برجای نمی گذارد مانند آتش سوزی ناشی از مایعات قابل احتراق مانند بنزین، نفت، گازوئیل ، و باروت.

3. نوع سوم یا نوع C : این نوع آتش ناشی از وسایل برقی است.

4. نوع چهارم یا نوع D : آتش ناشی از گازهای سوختی مانند استیلن، پروپان، بوتان و هیدروژن در این گروه تعریف می شود.

5. نوع پنجم یا نوع E : آتش نوع پنجم از فلزات قابل اشتعال مانند منیزیم ، سدیم و پتاسیم شکل می گیرد. این آتش اهمیت کمتری در مقایسه با چهار نوع دیگر دارد و از نوع قابل انفجار محسوب می شود.

عوارض ناشی از آتش سوزی

سوختگی اعضای بدن، درد و سوزش شدید در عضو سوخته، عفونت قسمتهای سوخته، از کارافتادگی قسمت های آسیب دیده، قطع عضو در موارد سوختگی شدید، تغییرات ناخوشایند ظاهری و استرس های ناشی از آن و ایجاد مشکل در برقراری ارتباطات اجتماعی، هزینه های بالای درمانی، مرگ و خسارات اقتصادی جبران ناپذیر از جمله عوارض ناشی از حوادث آتش سوزی هستند.

عوامل موثر در وقوع حادثه آتس سوزی در مدرسه

1) عوامل فردی:

- بی توجهی و بی دقتی مسئوولین مدارس و بی احتیاطی دانش آموزان

- حمل مواد آتش زا در مدرسه توسط دانش آموزان .

- عدم آگاهی دانش آموزان از عوارض خطرناک آتش سوزی و سهل انگاری نسبت به رعایت مسایل ایمنی .

-عدم رعایت آیین نامه انضباطی مدارس.

2) عوامل محیطی :

- قراردادن مواد آتش زا در دسترس دانش آموزان .

- مجزا نبودن انبار مواد سوختنی در مدارس.

- مجهز نبودن محیط به وسایل اطفای حریق، عدم آشنایی با چگونگی کاربرد این وسایل یا متناسب نبودن وسایل اطفای حریق با نوع آتش سوزی به وقوع پیوسته.

- فقدان سیستم حرارتی مرکزی در مدارس

- قراردادن لباس های خیس روی بخاری پس از ساعات ورزش توسط دانش آموزان .

- نبود سیستم های هشدار دهنده در مدارس.

- مناسب نبودن سیستم روشنایی در مدارس شبانه ( در زمان قطع برق).

- ورود خودسرانه دانش آموزان به آبدارخانه و دسترسی به عوامل ایجاد کننده خطر.

- عدم رعایت مسایل ایمنی در آزمایشگاه ها و عدم توجه به وجود مواد قابل اشتعال در آنها.

- بازی با مواد آتش زا از جمله ترقه در مدارس

پیشگیری از حادثه آتش سوزی در مدارس

آتش سوزی یکی از ناگوارترین آسیب هایی است که به علت بی احتیاطی اتفاق می افتد. آتش سوزی علاوه بر زیان های سنگین اقتصادی ، منجر به سوختگی های شدید، معلولیت، تغییر چهره، خفگی و مرگ ومیر دسته جمعی دانش آموزان و مشکلات عدیده اجتماعی می گردد. راه های پیشگیری از وقوع آتش سوزی به شرح زیر ارائه می گردد.

1) پیشگیری مبتنی بر آموزش و نظارت بر رفتارهای دانش آموزان

1. آگاهی دادن به دانش آموزان در خصوص خطرناک بودن حمل و بازی با مواد آتش زا ( مانند کبریت، فندک و ترقه ....) در مدرسه .

2. نظارت بر دانش آموزان برای جلوگیری از حمل مواد آتش زا در مدرسه.

3. رعایت آیین نامه انضباطی مدارس در برخورد با متخلفین

4. منع کردن دانش آموزان از خشک کردن لباس روی بخاری

5. آگاه کردن دانش آموزان از خطرات ناشی از دستکاری کردن وسایل گرمایشی مانند بخاری و...

6. تشکیل کلاس های آموزشی توسط کارشناسان و متخصصین امر با هدف اصلاح نگرش دانش آموزان در خصوص خطرات و عوارض آتش سوزی.

7. خودداری از سپردن مسوولیت روشن و خاموش کردن وسایل گرمایشی به دانش آموزان.

8.آموزش دانش آموزان برای همکاری و اطلاع رسانی سریع به مسئوولین مدرسه در صورت وجود نقص در وسایل حرارتی و خودداری از دستکاری خودسرانه آنها.

2) پیشگیری مبتنی بر کنترل عوامل محیطی

2) پیشگیری مبتنی بر کنترل عوامل محیطی

1. نگهداری مواد سوختی مدرسه در انباری مجزا از ساختمان اصلی با در نظر گرفتن موارد زیر :

1. 1. انبار نگهداری در دورترین نقطه نسبت به ساختمان اصلی مدرسه در نظر گرفته شود.

2. 1. درب انبار مواد سوختنی باید مجهز به قفل باشد.

3 . 1. با بسته نگه داشتن درب انبار نگهداری مواد سوختی امکان دسترسی دانش آموزان به آن از بین برود.

4. 1. انبار مجهز به وسایل اطفاء حریق مناسب باشد.

5 .1. برای رسیدگی به مسایل ایمنی و نگهداری انبار موادسوختی، فرد مسوءل گماشته شود.

2. جدا کردن بخاری کلاس های درس توسط نرده های حفاظتی از محوطه کلاس جهت جلوگیری از برخورد دانش آموزان با بخاری

3. مجهز نمودن سالن و راهروها به وسایل اطفاء حریق .

4. انتخاب نوع مناسب وسایل اطفاء حریق با توجه به نوع مواد سوختی مورد استفاده در مدرسه.

5. آموزش نحوه صحیح استفاده از وسایل اطفاء حریق به معلمین و مسوولین مدارس (با همکاری کارشناسان واحد آموزشی سازمان آتش نشانی استان ها).

6. مجهز نمودن مدارس به سیستم گرمایشی مرکزی مانند شوفاژ.

7. شناسایی کانونهای احتمالی بروز آتش سوزی در مدارس و اقدامات لازم جهت پیشگیری از خطرات احتمالی در این اماکن .

8. محدود کردن استفاده از مواد قابل اشتعال در مدارس.

9. اندیشیدن تدابیری جهت جلوگیری از گسترش دود و آتش به سایر قسمت های مدرسه در صورت بروز آتش سوزی.

10. نصب سیستم های مناسب هشدار دهنده ( آژیر برقی و دستی) در سالن با فاصله مناسب از کلاسها برای ایجاد امکان خروج سریع دانش آموزان در مواقع اضطراری

11. متفاوت بودن نوع صدای سیستم هشدار دهنده با صدای زنگ مدرسه .

12. تعبیه سیستم های حفاظتی در آموزشگاهها، انبارها، سالنهای نمایش و سخنرانی، نمازخانه و....

1 .12. استفاده از سیستم های اطفای حریق مناسب (ضروری است از سالم بودن کپسول های اطفای حریق اطمینان حاصل شود و به موقع نسبت به تعویض آنها اقدام گردد).

2 .12. سیستم هشدار دهنده اتوماتیک و دستی ( آژیر خطر).

3. 12. شیلنگ و قرقره آتش نشانی (هوزریل ) یا جعبه لوله آتش نشانی .

4 .12. روشنایی اضطراری برای معابر خروجی .

5 .12. استفاده از درب های مقاوم در برابر حریق

6 .12. استفاده از وسایل حرارتی مناسب در آبدارخانه یا چایخانه مدارس.

7 .12. مجهز کردن چایخانه به درب مقاوم در برابر حریق، دستگاه تهویه با ظرفیت مناسب، کپسول آتش نشانی ، شیر آب اضافی یا شیلنگ مناسب و سایر وسایل مورد نیاز در خصوص موارد ایمنی .

13. انتخاب بخاری های استاندارد.

14. جلوگیری از ورود دانش آموزان به محل آبدارخانه.

15. برگزاری دوره های آموزش موارد ایمنی برای مربیان آزمایشگاه ها و کارگاهها ، با عنایت به اینکه آتش سوزی در آزمایشگاه ها هنگام فعالیتهای عملی دانش آموزان با مواد شیمیایی و قابل اشتعال می تواند خطر آفرین باشد.

16. مجهز کردن پنجره های کلاس های طبقات پایین به نرده های حفاظتی متحرک یا تاشو جهت استفاده در زمان آتش سوزی .

روش های اطفاء حریق با توجه به عوامل ایجاد آتش

برای آتش سوزی 3 عامل اکسیژن، حرارت و ماده سوختنی باید وجود داشته باشند. هنگام اطفاء حریق اگر با تجهیزات مناسب حتی یک عامل از عوامل مذکور حذف گردد. ارتباط سه عامل قطع شده و آتش خاموش خواهد شد. روش های زیر جهت اطفاء حریق با توجه به نوع آتش به طور مختصر توضیح داده می شود.

1- حذف عامل حرارت از محیط

در این روش با پاشیدن آب روی آتش به کمک وسیله مناسب، می توان آتش را خنک نمود و اگر خروجی حرارت بیشتر از میزان تولید آن باشد. آتش رفته رفته خاموش خواهد شد.

2- حذف عامل هوا از محیط

با توجه به اینکه آتش سوزی بر اثر ترکیب مواد سوختنی با اکسیژن رخ می دهد، دور کردن اکسیژن از محل آتش سوزی به خاموش شدن آتش خواهد انجامید. روش های زیر برای خاموش کردن آتش با حذف هوا از محیط استفاده می شوند.

1 -2- از گازهای سنگین تر از هوا که در سیلندرهای مخصوص نگهداری می شوند. برای جلوگیری از تماس هوا با آتش استفاده می شود. گاز CO2 که از هوا سنگین تر است برای این روش مناسب است.

2 -2 – از نوعی کف که بتواند در مقابل آتش مقاومت کند برای اطفاء حریق می توان استفاده کرد. کف مصرفی یک لایه عایق بین آتش و هوا ایجاد نموده و مانع از ادامه آتش سوزی می گردد.

3- خارج کردن عامل سوخت از صحنه

در برخی از موارد آتش سوزی می توان موادسوختنی را سریعاً از محل دور کرد. مثلاً در آتش سوزی مخازن بزرگ می توان سوخت را از طریق مسیرهای قابل اطمینان از محلی به محل دیگر انتقال کرد.

روشهای اطفاء حریق با توجه به نوع آتش

1. خاموش کردن آتش های بدون خاکستر:

برای این کار از روش خارج کردن هوا از محل استفاده می شود و انواع گازهای بدون اثر و سنگین، انواع کف ها (شیمیایی و صنعتی)، و خاموش کننده های پودر خشک شیمیایی برای این منظور استفاده می شود. این روش برای خاموش کردن آتش های ناشی از مواد نفتی، رنگها ، الکلها و .... مورد استفاده می باشد.

2. خاموش کردن آتش هایی که از خود خاکستر باقی می گذارند:

برای این منظور از روش خنک کردن استفاده می شود که ماده ارزان برای این منظور آب می باشد.

3. خاموش کردن آتش سوزیهای ناشی از برق :

در این روش باید از وسایلی استفاده شود که خطر انتقال جریان برق به بدن شخص آتش نشان را فراهم نکنند. لذا استفاده از آب و کف ممنوع است و باید از گازها جهت اطفاء حریق استفاده شود. بهترین وسیله جهت مبارزه با آتش هایی که منبع برقی دارند. گازها و پودر خشک شیمیایی و تتراکلرید کربن می باشد. لازم به ذکر است که در این قبیل آتش ها چنانچه ابتدا جریان برق قطع شده باشد استفاده از آب یا کف خطری ندارد.

انواع خاموش کننده ها

1. خاموش کننده های نوع آبی

این خاموش کننده ها جهت اطفاء آتش ناشی از موادجامد و خشک مانند چوب، پارچه، لاستیک و ... استفاده می شوند و با حرف A مشخص می شوند. در این وسایل اطفاء حریق توسط آب صورت می گیرد که با فشار گاز CO2 یا هوا از مخزن خود خارج می شود. این خاموش کننده ها به سه صورت زیر وجود دارند.

1 -1- خاموش کننده آب و هوا که حجم خاموش کننده آب و باقی مانده هوا می باشد.

2 -1- خاموش کننده آب و گاز ( بالن بغل ) که حجم خاموش کننده آب است که با فشارگاز CO2 که از سیلندر خارج می شود.

3 -1- خاموش کننده آب و گاز (بالن داخل) ؛ این وسیله مانند خاموش کننده نوع ( 2-1 ) است با این تفاوت که مخزن گاز آن در داخل کپسول قرار دارد.

2- خاموش کننده پودر و گاز

از این خاموش کننده ها برای اطفاء حریق جامدات و مایعات و حریق های الکتریکی استفاده می شود و عامل خارج کننده پودر خشک شیمیایی، فشار گاز CO2 یا ازت می باشد و از نظر ساختمانی مانند نوع آبی است . گاز CO2 یا ازت به دو صورت داخل کپسولی یا خارج کپسولی می تواند تعبیه شود.

3- خاموش کننده های نوع گاز کربنیک یا CO2

این وسایل دارای گاز CO2 می باشند و جهت اطفاء حریق سیستم های الکتریکی یا مایعات قابل اشتعال در محیط های بسته مورد استفاده قرار می گیرند. نکته مهم در استفاده از این نوع خاموش کننده ها این است که درصورت استفاده در محیط های بسته باید فوراً محل را ترک نمود. زیرا می تواند موجب خفگی فرد شود.

این وسیله خاموش کننده دارای نازل قیفی یا شیپوری شکل بوده و وزن آن نسبت به سایر وسایل اطفاء حریق بیشتر است. همچنین فاقد فشارسنج بوده و در هنگام استفاده صدای زیاد تولید می کند. از نصب این نوع خاموش کننده در محلهایی که دارای حرارت بیش از 30درجه سانتی گراد هستند. باید اجتناب نمود.

4- خاموش کننده های کف شیمیایی

این دستگاه از یک مخزن خارجی و یک مخزن داخلی تشکیل یافته است. مخزن خارجی دارای محلول بیکربنات سدیم و مخزن داخلی دارای سولفات آلومینیم می باشد. هنگام استفاده به دلیل رخ دادن واکنش شیمیایی بین دو ماده فوق کف تولید شده و از سر لوله خارج می گردد. این مسئله جهت اطفاء آتش های ناشی از مایعات قابل اشتعال مورد استفاده قرار می گیرد.

5- خاموش کننده های هالوژنه (هیدروکربن های هالوژنه)

این وسایل مشابه مکانیسم نوع CO2 می باشد و با سرعت زیاد روی آتش را پوشانده و جانشین هوا می شود. ولی به علت سمی بودن در فضای بسته نباید مورد استاده قرار گیرند.

6 – اسپری های خاموش کننده قوی

با این اسپری ها دیگر نیازی به حمل کپسول های سنگین نیست. ولی استفاده از این نوع اسپری ها بسیار حساس می باشد.

مزایای خاموش کننده های هالوژنه

1. قدرت خاموش کنندگی زیاد

2. موثر برای انواع آتش سوزی ها

3. امکان استفاده برای چندین نوبت

4. عدم ایجاد آسیب به دستگاههای الکتریکی و الکترونیکی

معایب خاموش کننده های هالوژنه

1. سمی بودن

2. محدودیت استفاده در فضاهای بسته

3. لزوم تهویه کامل فضای بسته بعد از استفاده از خاموش کننده

تشخیص کپسولها

خاموش کننده های مورد استفاده در آتش های نوع A (جامدات ) با مثلث سبز ، در نوع B ( مایعات سوختنی) با مربع قرمز ، در آتش های نوع C (وسایل برقی) با دایره آبی ، و در آتش های ناشی از فلزات با ستاره زرد مشخص می شوند.

بخش سوم

حوادث ترافیکی ، انواع و روش های پیشگیری از آن

تعریف و بیان موضوع

برخورد وسایل نقلیه با یکدیگر ، افراد و موانع که موجب آسیب رسیدن به مسافرین، عابرین پیاده و وسایل نقلیه شود تحت عنوان حوادث ترافیکی نامیده می شود. یکی از مهمترین علل حوادث برای دانش آموزان که همه ساله در بیشتر کشورهای جهان منجر به مصدومیت معلولیت و مرگ و میر کودکان می شود، حوادث خیابانی یا به عبارت دیگر آسیب های دانش آموزان در مسیر بین خانه و مدرسه می باشد.

در کنترل حوادث خیابانی عواملی همچون طراحی، ایمنی و بهسازی خیابانها، کنترل دقیق و هوشمند ترافیک، ایمنی خودروها، نقش رسانه های ارتباط جمعی ، بررسی جامعه شناختی و روانشناختی حوادث ترافیکی، مسایل اقتصادی و انواع بیمه ها، اقدامات اورژانس گروههای امداد و نجات و فوریت های پزشکی، مسائل آموزشی و تربیتی، مدیریت سوانح ، مقررات راهنمایی و رانندگی ، همکاری سازمان های بین بخشی و غیره نقش مهمی را ایفا می کنند.

انواع حوادث ترافیکی

حوادث مربوط به داخل سرویس مدارس

حوادث ناشی از تردد وسایل نقلیه

عوارض ناشی از حوادث ترافیکی

- شکستگی اعضای بدن

- ایجاد زخم و خونریزیهای شدید

- فلج نخاعی، ضربه و خونریزی مغزی

- سوختگی های شدید بر اثر آتش سوزی سرویس مدارس

- اختلال روانی بعد از تصادفات شدید در بین دانش آموزان مصدوم

- معلولیت های غیرقابل برگشت

- مرگ

عوامل موثر در حوادث ترافیکی

در تمامی نقاط جهان حوادث اتومبیل رانی سالیانه منجر به مصدومیت، معلولیت و مرگ و میر هزاران دانش آموز و بروز مشکلات جسمی، روانی، اجتماعی و اقتصادی برای جامعه می شود. عوامل موثر در بروز حوادث ترافیکی در دو بخش فردی و محیطی به شرح زیر مورد بررسی قرار می گیرند.

1) عوامل فردی

1- بی توجهی به امر آموزش مقررات عبور ومرور از خیابان به دانش آموزان

2- عدم رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی توسط رانندگان

3- عدم تمرکز به هنگام رانندگی به دلایل متفاوت نظیر استفاده از تلفن همراه ، جستجوی آدرس یا تابلوها و....

4- استفاده نکردن از عینک توسط رانندگانی که دچار ضعف بینایی هستند.

5- مصرف موادمخدر، داروهای خواب آور و مشروبات الکلی پیش از رانندگی .

6. مشکلات روحی رانندگان نظیر استرس ، عصبانیت و... .

7. رانندگی بدون دارا بودن صلاحیت سنی و قانونی.

8. حمل سرنشینانی بیش از حد مجاز.

9. عدم تجربه کافی برای رانندگی درخیابان های پرترافیک و پرتردد.

10. وجود سروصدا در داخل خودرو

با آموزش نکات مذکور به دانش آموزان (به ویژه در مقاطع تحصیلی بالاتر) ترافیکی و ایمنی عبور و مرور در سطح جامعه ارتقا پیدا می کند.

2) عوامل محیطی

1. رعایت نکردن سرعت مجاز توسط رانندگان وسایل نقلیه که با همکاری معاونت محترم راهنمایی و رانندگی در امر هدایت عبور و مرور دانش آموزان از عرض خیابان ها و همچنین نصب تابلوهای هشداردهنده در نزدیکی مدارس می توان مشکل را تا حد زیادی مرتفع ساخت.

2. نبود زیر گذر یا پل های روگذر مخصوص عابر پیاده

3. نقص در سیستم کنترل ترافیک.

4. نبود معابر ویژه دانش آموزان برای عبور از عرض خیابان

5. وجود خیابان های دو طرفه و شلوغ در نزدیکی مدارس به ویژه مقاطع ابتدایی.

6. وجود دست اندازها و ناهمواریهای شدید درخیابانها

7. تردد دانش آموزان با دوچرخه در مسیرهای عبور خودروها و بر هم خوردن تمرکز و تعادل آنها به دلیل بوق های ممتد رانندگان و ... .

8. نبود نرده های حفاظتی در اطراف پارک ها و فضاهای سبز که مانع از ورود ناگهانی دانش آموزان به خیابان شود.

9. رانندگی بدون روشن کردن چراغ در هنگام شب.

پیشگیری از حوادث ترافیکی

حوادث ترافیکی که دانش آموزان را در مسیر بین خانه و مدرسه تهدید می کنند، در دو گروه زیر تقسیم بندی می شوند:

1. آسیب های ناشی از تردد وسایل نقلیه

2. حوادث داخل سرویس مدارس

پیشگیری مبتنی بر آموزش نکات ایمنی به والدین دانش آموزان

1. جلوگیری از رانندگی نوجوانان بدون گواهینامه وگوشزد نمودن مخاطرات ناشی از بی توجهی به این امر .