دانلود پاورپوینت تاثیر عوامل طبیعی در شکل گیری سکونتگاههای روستایی با فرمت ppt ودر 33 اسلاید قابل ویرایش

قسمتی از متن پاورپوینت

مقدمه

کهن سرزمین ایران با موقعیت جغرافیایی که دارد یکی از متنوع ترین سرزمینهای جهان از نظر کلیه شرایط محیطی می باشد، تنوع جغرافیایی این سرزمین دیرپا باعث گردیده است که این مرز و بوم تحت تاثیر شرایط مثبت و منفی این تفاوت ها قرار داشته باشد که تاثیر این تفاوتهای محیطی در برنامه ریزی ها دیده می شود از طرف دیگر تفاوت شرایط محیطی که بر ایران حاکم است باعث گردیده است بحران های متنوع محیطی نیز بصورت متفاوت در مناطق مختلف کشور بصورت همزمان تاثیر بگذارد مثل یخبندان- خشکسالی- سیل- زمین لرزه- حرکات دامنه ای و ...[1]

پدیده های گوناگون هر یک از بخشهای جغرافیایی طبیعی، علاوه بر اینکه بین موضوعات خود دارای ارتباط هستند با سایر پدیده های علوم طبیعی نیز پیوند تنگاتنگ دارند و تاثیرات متقابل آنها بر یکدیگر ویژگی یک محیط را موجب می گردد.

بعنوان مثال تغییرات آب و هوایی که خود ناشی از تغییرات سایر عوامل است شرایط محیط طبیعی را به هم زده و ویژگی جدیدی را به بار می آورد.[2]

اهمیت موضوعات جغرافیای طبیعی به دلیل تاثیرات آنها بر محیط زیست یا برخوراری از تاثیرات آن است.[3] که این روابط در داخل یک سیستم خاص با مجموعه های دیگری نیز پیوند دارد که تنها با نگرش یا روش سیستمی قابل شناخت است.

عوامل محیطی بعنوان یک سیستم در نظر گرفته شده اند مثلا عامل ناهمواری براساس دیدگاه سیستمی می باید در ارتباط با استقرار سکونتگاههای روستایی- تیپ روستاها- فعالیتهای کشاورزی روستائیان و مسائلی از این قبیل در ارتباط گذاشته بشود.

روستا

روستا واحد کوچک جغرافیایی است که از ترکیب فضایی انسان و طبیعت بویژه زمین و ویژگیهای محیطی حاصل می شود.

در روستا ارتباط انسان با محیط طبیعی به صورت خاصی جلوه گر می شود از آنجائیکه نوع اشتغال و تامین مایحتاج بر اساس اقتصاد کشاورزی و دامپروری است. طبیعتا روستائیان را تا حد زیادی به زمین، خاک، آب و غیره وابسته می کند بطورکه بقای اجتماعات روستایی به کیفیت و کمیت این عناصر طبیعی مربوط می شود.[1]

شکل گیری روستاها به امکانات تولیدی موجود در بعضی از مکانها و فضاها وابسته بوده است قدرت تولیدی این مکانها که در گذشته های دور عمدتا وابسته به تولیدات کشاورزی (زراعت و باغیاری- دامداری- صید و شکار و ماهیگیری) بوده است سبب تجمع انسانها در مکان و عامل تشکیل روستاها گردیده است.[2]

تاثیر شرایط زمین شناسی بر شکل گیری سکونتگاههای روستایی

قلمرو علم زمین شناسی تنها به توده های فلزات و غیر فلزات موجود در پوسته جامد زمین محدود نمی گردد و تاثیر مستقیم و غیر مستقیم سازندهای زمین شناسی در پدیده هایی چون سیلاب- فرسایش، پوشش گیاهی و خاکزایی و ... نیز بر پایه داده های زمین شناسی صورت می گیرد. [1]

در این بحث چند اصل کلی زمین شناسی بایستی مورد مطالعه قرار گیرد که عبارتند از:

1- سنگ شناسی بستر

الف) وجود منابع و معادن = (زمینه اشتغال بسیار مناسب برای روستائیان مجاور مثل منابع مس در سرچشمه- معدن سرب نخلک در انارک نائین)

ب) تامین خاک کشاورزی مناسب=(سنگ ها تشکیل دهنده ماده اولیه خاک می باشند)

ج) تاثیر بر منابع آب =( جنس زمین شناسی نقش عمده ای از یک طرف بروی شبکه هیدروگرافی هر ناحیه و هدایت آب دارد از طرف دیگر برحسب نوع و جنس سنگ املاح و مواد گوناگونی می تواند با آب مخلوط گردد)

2- ساختمان زمین شناسی بستر:

ساختمان زمین شناسی وجود تاقدیس ها و یا ناودیس ها- دامنه ها و گسلها و ... تاثیرات مستقیم و غیر مستقیمی را بر جوامع انسانی و ایجاد آنها دارند.

از مهمترین عوامل ساختمانی می توان به گسلها اشاره کرد که در گذشته به علت عدم شناخت انسانها از این پدیده ساختمانی مراکز جمعیت در مجاورت و بروی آنها شکل می گرفت مثل نیشابور- قائنات- کاشمر.[1]

با توجه به اینکه مبنای استقرار روستاهای ایران بر وجود منابع آب بوده و محل خروج آب چشمه ها اکثرا گسلها بوده اند بطور سنتی دهات ایران در نزدیکی گسلها یا با فاصله کمی از آن بنا شده است. [2]

3- سن سنگ بستر

سازنده های تشکیل دهنده اراضی مورد مطالعه در یک منطقه معمولا دارای سن واحدی نمی باشد اراضی مرتفع در نواحی کوهستانی معمولا دارای سن بیشتری از اراضی پایکوهی و دشتها می باشند. سازندهای جوان از نظر هیدرولوژی و ژئوهیدرولوژی قابل اهمیت هستند اما در مقابل زمین لرزه و سایر فرآیندهای بیرونی آسیب پذیرند. در ایران بیشتر روستاها بر روی زمین های جوان کواترنر قرار گرفته اند و آن دسته از روستاهایی که بروی زمینهای قدیمی تر قرار دارد مثل نئوژن دارای محدودیت هایی در زمینه آب و خاک می باشد مثل روستای چاه سوخته در جنوب سبزوار.

اگر چه شکل گیری روستاها کمتر در رابطه مستقیم و آگاهانه با جنس و ساختمان زمین شناسی می باشد.

تاثیر شرایط آب و هوایی بر شکل گیری سکونتگاههای روستایی

با وجود دستیابی انسان به تکنولوژی فوق العاده پیشرفته، هنوز برنامه های آمایش سرزمین به شدت متاثر از پارامترهای اقلیمی است به همین سبب انسان ناگزیر است تمام فعالیتهای بهینه سازی محیط را در راستای شناخت و سازگاری با شرایط اقلیمی هدایت کند. [1]

پارامترهای اقلیمی در تقابل با یکدیگر و با تاثیر عامل توپوگرافی سبب ایجاد شرایط مساعد یا نامساعد محیطی بر استقرار جمعیت و فعالیتهای اقتصادی می گردد.[2]

1) دما

درجه حرارت یا دمای هوا عبارت از انرژی گرمایی قابل سنجش در هوا و خاک است و در اثر تغییرات انرژی تابش خورشید تغییر می کند، دما مستقیما بروی فرآیندهای حیاتی تاثیر گذاشته و در برنامه ریزیهای اقتصادی- اجتماعی، کاشورزی و آمایش سرزمین مورد توجه می باشد. دما از آن جهت برای گیاهان و حیوانات مهم است که میزان وقوع فرآیندهای آنها را کنترل می کند.

دما بر رشد گیاهان، تبخیر و تعرق، فعالیت اورگانیسم و میکرو اورگانیسم، بازدهی نیروی کار، آسایش انسانی و سرعت فعل و انفعالات شیمیایی اثر می گذارد.[3]